باسمه تعالی
اشک
هر اشک به یاد غربتِ آل نبی است
آتشبه دل ستمگران بر علوی است
ما اشک به داغِ خونِ عاشق ریزیم
لرزه به تن عدوی مولا و ولی است
در این رباعی، دکتر علی رجالی به مضامین عمیق مذهبی و عاشورایی پرداخته است و هر بیت پیامی خاص از عشق به اهل بیت پیامبر (ص) و اعتراض به ظلم دارد. در ادامه، شرح هر بیت آورده شده است:
مصرع اول:
"هر اشک به یاد غربتِ آل نبی است"
این بیت به غربت و مظلومیت اهل بیت پیامبر (ص) به ویژه در واقعه عاشورا اشاره دارد. غربت آل نبی، یعنی دوری و تنهایی اهل بیت پیامبر در مقابل دشمنانشان، که در کربلا به اوج خود رسید. شاعر بیان میکند که هر اشکی که برای اهل بیت ریخته میشود، یادآور آن غربت عظیم و بیکسی است که امام حسین (ع) و اهل بیت او در کربلا تجربه کردند.
مصرع دوم:
"آتش به دل ستمگران بر علوی است"
در این بیت، شاعر بیان میکند که اشک و عزاداری برای اهل بیت بهویژه امام علی (ع) و امام حسین (ع) برای ستمگران و دشمنان اهل بیت، همچون آتشی در دلشان است. این آتش نه تنها از بابت عشق و ارادت شیعیان به اهل بیت، بلکه از ترس این است که قیام عاشورا و پیام آن همچنان تهدیدی برای ظلم و فساد باشد. اشاره به "علوی" نیز نشاندهنده پیوند با امام علی (ع) و ولایت اهل بیت است.
مصرع سوم:
"ما اشک به داغِ خونِ عاشق ریزیم"
این بیت به احساسات و عشق پاک شیعیان به امام حسین (ع) اشاره دارد. "داغِ خونِ عاشق" نماد فدایی بودن و جانفشانی برای امام حسین است. شاعر از اشکهایی صحبت میکند که از داغِ خونِ عاشقان حسین (ع) میریزد، که در واقع نماد ارادت و سوگ برای فدای حسین (ع) است.
مصرع چهارم:
"لرزه به تن عدوی مولا و ولی است"
در این بیت، شاعر به تأثیر و ترس دشمنان اهل بیت (ع) از محبت و قیام امام حسین (ع) اشاره دارد. "عدوی مولا و ولی" به دشمنانی اطلاق میشود که مخالف ولایت اهل بیت هستند. این دشمنان از حرکتهای شعوبی و قیام عاشورا میترسند، زیرا این قیام پیام مقاومت در برابر ظلم و فساد را به دنیا میرساند. "لرزه به تن" نشاندهنده ترس و هراس دشمنان از حقیقتی است که حسین (ع) به نمایش گذاشت.
نتیجهگیری:
در مجموع، این رباعی شعری است که در آن دکتر علی رجالی به موضوعاتی چون مظلومیت اهل بیت، اعتراض به ظلم، و ادامه دادن به راه حسین (ع) پرداخته است. شاعر با استفاده از تصاویر عاطفی و مفاهیم عاشورایی، ارادت و عشق خود به امام حسین (ع) را به نمایش میگذارد و در عین حال، تأثیر قیام عاشورا بر دشمنان را نیز نشان میدهد.
دکتر علی رجالی
- ۰۳/۰۹/۱۸