باسمه تعالی
شریعت
شریعت نشان از حقیقت دهد
به ما راه ایمان و عزت دهد
مسیرش به سوی وصال است و نور
ره روشنایی و حکمت دهد
شریعت در زبان عربی به معنای «راه» یا «مسیر» است و در اصطلاحات دینی، به مجموعهای از قوانین و دستورالعملهای دینی اطلاق میشود که مسلمانان باید در زندگی خود رعایت کنند. شریعت شامل قوانین الهی است که از قرآن کریم و سنت پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله وسلم) استخراج میشود و هدف آن هدایت انسانها به سمت کمال و رسیدن به سعادت در این دنیا و آخرت است.
ابعاد مختلف شریعت:
1. شریعت به عنوان قانونگذاری الهی: شریعت به مجموعهای از احکام، دستورالعملها و قوانین الهی اطلاق میشود که در قرآن و حدیث آمدهاند. این قوانین در زمینههای مختلف زندگی انسان از جمله عبادات، معاملات، اخلاق، روابط اجتماعی، حقوق خانواده، و جزئیات زندگی روزمره پرداختهاند. شریعت به مسلمانان آموزش میدهد که چگونه در همه جوانب زندگی، به نحوی که مطابق با خواستههای خداوند باشد، رفتار کنند.
2. شریعت و عبادات: در حوزه عبادات، شریعت شامل دستورالعملهایی برای انجام نماز، روزه، حج، زکات، دعا و سایر اعمال عبادی است که انسان باید طبق آن عمل کند تا ارتباط خود را با خداوند تقویت کند.
3. شریعت و اخلاق: شریعت نهتنها به اعمال عبادی پرداخته، بلکه اصول اخلاقی را نیز مشخص کرده است. این اصول شامل راستگویی، صداقت، احترام به دیگران، وفای به عهد، و پرهیز از گناهان و رفتارهای ناپسند است. شریعت به مسلمانان میآموزد که چگونه باید در زندگی اجتماعی و فردی خود با دیگران برخورد کنند.
4. شریعت و حقوق: شریعت در مسائل حقوقی نیز نقش دارد و به بررسی قوانین مربوط به ارث، ازدواج، طلاق، معاملات، عدالت اجتماعی و حقوق بشر میپردازد. در این زمینه، شریعت قواعدی برای حفظ حقوق افراد و ایجاد عدل و انصاف در جامعه وضع کرده است.
5. شریعت و تفاوت آن با طریقت و حقیقت:
شریعت به اصول ظاهری و عملی دین اشاره دارد که شامل آداب و قوانین شرعی است.
طریقت به روشهای عرفانی و معنوی برای تطهیر نفس و نزدیک شدن به خداوند میپردازد.
حقیقت به درک عمیقتری از حقیقت الهی و شهود خداوند و واقعیت وجودی انسان و جهان اشاره دارد.
6. شریعت در قرآن و سنت: شریعت مبنای اصلیاش را از قرآن و سنت پیامبر اسلام دریافت میکند. قرآن به عنوان کلام الهی، مجموعهای از قوانین و آموزهها را برای زندگی بشر مطرح کرده است. سنت پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله وسلم) نیز به تبیین و توضیح این قوانین پرداخته و شیوههای اجرایی آنها را مشخص کرده است.
نتیجهگیری:
شریعت در اسلام به مجموعهای از قوانین و اصول دینی گفته میشود که مسلمانان باید در زندگی خود رعایت کنند تا از نظر معنوی و اخلاقی به کمال برسند. شریعت نهتنها به عبادات، بلکه به همه جنبههای زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان نیز پرداخته و هدف آن هدایت انسانها به سوی سعادت دنیوی و اخروی است. شریعت در کنار طریقت و حقیقت، هر کدام نقش خاصی در فرآیند تکامل معنوی و دینی فرد دارند.
تهیه و تنظیم
دکتر علی رجالی
- ۰۳/۱۰/۱۹