لیست فلاسفه و ریاضی دانان جهان

باسمه تعالی

لیست فلاسفه

در ادامه فهرستی از ریاضی‌دانان و فیلسوفان مهم تاریخ را برایتان دسته‌بندی کرده‌ام.
 ریاضی‌دانان برجسته
• فیثاغورس (Pythagoras) – بنیان‌گذار مکتب فیثاغورسی، قضیه فیثاغورس.
• اقلیدس (Euclid) – پدر هندسه، نویسنده‌ی اصول.
• ارشمیدس (Archimedes) – نابغه یونانی در هندسه و مکانیک.
• آپولونیوس (Apollonius) – هندسه مخروطات.
• دیوفانتوس (Diophantus) – بنیان‌گذار جبر.
• محمد بن موسی خوارزمی – بنیان‌گذار علم جبر و الگوریتم.
• ابن هیثم – ریاضی‌دان و فیزیک‌دان، بنیان‌گذار اپتیک نوین.
• عمر خیام – جبر، هندسه، و اصلاح تقویم.
• شرف‌الدین طوسی – معادلات درجه سوم.
• لئوناردو فیبوناچی – دنباله فیبوناچی، معرفی اعداد هندی-عربی به اروپا.
• رنه دکارت – هندسه تحلیلی.
• پیر دو فرما – قضیه آخر فرما، نظریه اعداد.
• ایزاک نیوتن – حساب دیفرانسیل و انتگرال، مکانیک.
• گوتفرید لایبنیتس – بنیان‌گذار حساب دیفرانسیل همراه نیوتن.
• اویلر (Euler) – پربارترین ریاضی‌دان تاریخ.
• لاپلاس – مکانیک آسمانی و احتمالات.
• گاوس – شاهزاده‌ی ریاضیات، نظریه اعداد، آمار، هندسه.
• ریمان – هندسه ریمانی، آنالیز مختلط.
• لبگ – نظریه اندازه و انتگرال.
• کورت گودل – منطق ریاضی، قضایای ناتمامیت.
 فیلسوفان برجسته
• سقراط – پایه‌گذار فلسفه‌ی اخلاق.
• افلاطون – عالم مُثُل، آکادمی آتن.
• ارسطو – منطق، متافیزیک، اخلاق و سیاست.
• فلوطین – نوافلاطونی‌گری.
• فارابی – فیلسوف اسلامی، مؤسس فلسفه مشائی در اسلام.
• ابن‌سینا – فیلسوف و پزشک، مؤلف شفا و نجات.
• ابن‌رشد – شارح بزرگ ارسطو.
• سهروردی – بنیان‌گذار حکمت اشراق.
• ملاصدرا – حکمت متعالیه.
• توماس آکویناس – فیلسوف مسیحی قرون وسطی.
• دکارت – پدر فلسفه جدید، "می‌اندیشم پس هستم".
• اسپینوزا – فلسفه وحدت وجود.
• جان لاک – تجربه‌گرایی.
• هیوم – شکاکیت و تجربه‌گرایی.
• کانت – نقد عقل محض، فلسفه نقادی.
• هگل – دیالکتیک، ایده‌آلیسم آلمانی.
• شوپنهاور – فلسفه بدبینی.
• نیچه – اراده معطوف به قدرت، نقد اخلاق.
• مارکس – ماتریالیسم دیالکتیک.
• هایدگر – هستی‌شناسی، اگزیستانسیالیسم.
 ریاضی‌دان ـ فیلسوفان برجسته
• فیثاغورس
• فیلسوف و ریاضی‌دان یونانی.
• باور به «عدد» به‌عنوان اساس هستی.
• افلاطون
• فیلسوف یونانی.
• به هندسه اهمیت ویژه می‌داد («کسی که هندسه نداند، وارد نشود»).
• ارسطو
• فیلسوف یونان باستان.
• آثار ریاضی و منطق او پایه‌گذار علم شدند.
• فلوطین
• فیلسوف نوافلاطونی.
• پیوند میان ریاضیات و عرفان فلسفی.
• ابن‌سینا
• فیلسوف و پزشک بزرگ ایرانی.
• در ریاضیات نیز آثار مهمی دارد.
• عمر خیام
• ریاضی‌دان، منجم و فیلسوف ایرانی.
• در جبر و هندسه ابتکارات بزرگ داشت، و در فلسفه به مباحث هستی‌شناسی پرداخت.
• نصیرالدین طوسی
• فیلسوف و منجم ایرانی.
• بنیان‌گذار رصدخانه مراغه و اصلاح‌کننده هندسه.
• فارابی
• فیلسوف اسلامی.
• در منطق و موسیقی جنبه‌های ریاضی را وارد فلسفه کرد.
• ابن رشد
• فیلسوف اندلسی و شارح ارسطو.
• در ریاضیات و پزشکی نیز آثار دارد.
• رنه دکارت
• فیلسوف و ریاضی‌دان فرانسوی.
• بنیان‌گذار هندسه تحلیلی و فلسفه جدید.
• گوتفرید لایبنیتس
• فیلسوف و ریاضی‌دان آلمانی.
• هم‌زمان با نیوتن حساب دیفرانسیل را بنیان گذاشت.
• بلز پاسکال
• ریاضی‌دان و فیلسوف فرانسوی.
• در نظریه احتمالات و فلسفه دین صاحب‌نظر بود.
• ایزاک نیوتن
• ریاضی‌دان و فیزیک‌دان.
• در فلسفه طبیعی و متافیزیک اندیشه‌های عمیق داشت.
• کانت
• فیلسوف آلمانی.
• فلسفه او با هندسه و ریاضیات (مفاهیم زمان و مکان) پیوند نزدیک دارد.
• برتراند راسل
• فیلسوف و منطق‌دان انگلیسی.
• بنیان‌گذار منطق جدید و نظریه مجموعه‌ها.
اگر بخواهید، می‌توانم این لیست را به شکل جدول زمان‌بندی‌شده (از یونان باستان تا عصر معاصر) تنظیم کنم تا روند تاریخی روشن‌تر شود.
 ریاضی‌دانان ایرانی
• ابو ریحان بیرونی (۳۶۳–۴۴۴ هـ.ق) – ریاضیات، نجوم، جغرافیا، و هندسه.
• محمد بن موسی خوارزمی (حدود ۱۶۰–۲۴۳ هـ.ق) – جبر و الگوریتم، ریاضیات کاربردی.
• عمر خیام نیشابوری (۴۲۷–۵۱۰ هـ.ق) – جبر، هندسه، و اصلاح تقویم.
• نصیرالدین طوسی (۵۹۷–۶۷۲ هـ.ق) – ریاضیات، مثلثات، نجوم، فلسفه.
• خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی (۶۳۵–۷۰۲ هـ.ق) – ریاضیات و آمار در تاریخ جهان.
• ابوالحسن کرجی – هندسه و حساب.
• سید احمد نجم‌آبادی – ریاضیات و نجوم.
• میرزا حسن قاجار – جبر و هندسه.
• محمدحسین غفاری (ابوریحان جدید) – نظریه اعداد و جبر مدرن.
🔹 فیلسوفان ایرانی
• فارابی (۲۵۰–۳۳۹ هـ.ق) – فلسفه مشائی، منطق و سیاست.
• ابن سینا (۳۷۰–۴۲۸ هـ.ق) – فلسفه، پزشکی، الهیات، منطق و حکمت.
• سهروردی (۵۵۰–۵۹۸ هـ.ق) – حکمت اشراق و فلسفه نور.
• نصیرالدین طوسی (۵۹۷–۶۷۲ هـ.ق) – فلسفه، کلام و اخلاق.
• خواجه عبدالله انصاری – عرفان و حکمت عملی.
• ملاصدرا شیرازی (۹۸۷–۱۰۶۰ هـ.ق) – فلسفه متعالیه و حکمت وجودی.
• محمد غزالی نیشابوری – کلام و فلسفه اسلامی.
• شیخ شهاب‌الدین سهروردی – فلسفه نور و حکمت اشراقی.
• میرعلی شیرازی – فلسفه اخلاق و سیاست.
تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی