شرحی بر دعای مجیر(۲)

 

باسمه تعالی

دعای مجیر 

ای داده امان بر ضعیفان، یا رب
رحمت بفرست بر فقیران، یا رب
که لطف تو بی‌کران و بی‌پایان است
از مهر خودت، ده فراوان، یا رب

---

شرح و تفسیر هر مصرع

مصرع اول: "ای داده امان بر ضعیفان، یا رب"

در این مصرع، خداوند به‌عنوان کسی که به ضعیفان پناه می‌دهد و به آن‌ها امان می‌بخشد، خطاب قرار می‌گیرد. "داده امان" اشاره به خداوند به‌عنوان بخشنده و پناه‌دهنده دارد. "ضعیفان" اشاره به کسانی دارد که در شرایط سخت و آسیب‌پذیر زندگی قرار دارند و به پناه نیاز دارند.

• تفسیر: گوینده از خداوند می‌خواهد که به ضعیفان و کسانی که در شرایط دشوار هستند، پناه و امنیت عطا کند.

مصرع دوم: "رحمت بفرست بر فقیران، یا رب"

در این مصرع، درخواست می‌شود که خداوند بر فقیران رحمت بفرستد. "فقیران" به معنای کسانی است که از نظر مادی یا معنوی نیازمند رحمت و کمک خداوند هستند.

• تفسیر: گوینده از خداوند درخواست می‌کند تا بر کسانی که در فقر به سر می‌برند، از نظر مادی یا معنوی، رحمت کند و به آن‌ها یاری رساند.

مصرع سوم: "که لطف تو بی‌کران و بی‌پایان است"

در این مصرع، گوینده به توصیف بی‌پایان بودن و بی‌کران بودن لطف و رحمت خداوند می‌پردازد. "لطف تو" اشاره به محبتی دارد که خداوند بی‌پایان و بی‌کران به بندگان خود دارد.

• تفسیر: در این بخش، به بزرگی و وسعت لطف خداوند اشاره می‌شود که هیچ حد و مرزی ندارد. خداوند دارای رحمت بی‌پایان است که می‌تواند تمام نیازهای بندگانش را برطرف کند.

مصرع چهارم: "از مهر خودت، ده فراوان، یا رب"

در این مصرع، درخواست می‌شود که خداوند از مهر و محبت خود، نعمت‌های فراوانی به بندگانش بدهد. "مهر" به معنای محبت و لطف است که گوینده از خداوند می‌خواهد این مهر را به صورت فراوان به بندگان ارزانی کند.

• تفسیر: این بخش درخواست برکت و نعمت از سوی خداوند است که به‌طور فراوان و بی‌شمار به بندگانش عطا شود.

---

نتیجه‌گیری و تأثیر دعا

این رباعی نشان‌دهنده یک درخواست عمیق از خداوند است که بر اساس تضرع و نیاز به لطف و رحمت الهی سروده شده است. گوینده از خداوند می‌خواهد که به کسانی که در شرایط دشوار و نیازمند هستند، یاری رسانده و آن‌ها را از رحمت و مهر بی‌پایان خود بهره‌مند سازد. این دعا به‌ویژه در موقعیت‌هایی که انسان‌ها احساس ضعف و نیاز می‌کنند، احساس امید و آرامش را ایجاد می‌کند و تأکید بر بی‌کران بودن محبت خداوند دارد.

 

شرحی بر دعای مجیر

دعای مجیر یکی از ادعیه معروف و پرفضیلت است که جبرئیل (ع) بر پیامبر اکرم (ص) در مقام ابراهیم نازل کرد. این دعا دارای مضامین بلند توحیدی، استغاثه به درگاه الهی، طلب آمرزش، و درخواست نجات از عذاب الهی است.
دعای مجیر به خاطر داشتن نام اعظم الهی، آثار و برکات فراوانی دارد و برای رفع گرفتاری‌ها، شفای بیماری‌ها و آمرزش گناهان توصیه شده است.

---

ویژگی‌های زبانی و ادبی دعا

1. تکرار نام‌های الهی:
   در دعای مجیر، نام‌های الهی به طور مکرر تکرار می‌شود که این خود نشانه‌ای از تأکید بر صفات الهی است.

2. واژه‌های عربی فصیح و موزون:
   الفاظ به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که هم از لحاظ ادبی زیبا هستند و هم آهنگین.

3. اسلوب استغاثه و ندا:
   دعا با نداهایی مانند "یا الله" و "یا رب" آغاز می‌شود که نشان‌دهنده اوج خشوع و فروتنی است.

---

مضامین دعای مجیر

1. توحید و عظمت الهی:

یکی از اصلی‌ترین موضوعات دعای مجیر، توحید و بیان عظمت خداوند است:

• در آغاز دعا، خداوند با صفات بزرگی همچون "یا الله"، "یا رحمان"، "یا رحیم" مورد ندا قرار می‌گیرد.
• این بخش‌ها نشان از عظمت بی‌کران الهی دارد و قلب انسان را متوجه یگانگی و قدرت مطلق خداوند می‌کند.

2. طلب مغفرت و آمرزش:

بخش عمده‌ای از دعا به طلب مغفرت از گناهان اختصاص دارد:

• عبارت "اَجِرنا مِنَ النّارِ یا مُجیر" که به معنای "ما را از آتش (دوزخ) نجات بده، ای پناه‌دهنده!" است، در هر فراز دعا تکرار می‌شود.
• این تکرار خود نشانه‌ای از تأکید بر نیاز انسان به آمرزش و عفو الهی است.

3. درخواست نجات از عذاب الهی:

• در دعای مجیر، بارها از خداوند طلب می‌شود که انسان را از آتش جهنم برهاند.
• این بیانگر ترس انسان از عذاب الهی و در عین حال امید به رحمت خداوند است.

---

نکات عرفانی در دعای مجیر

1. تکرار نام‌های الهی و اثرات آن:

تکرار نام‌های الهی نه‌تنها به ایجاد خشوع و خضوع کمک می‌کند، بلکه نوعی ذکر مستمر است که موجب تصفیه دل و توجه به حقیقت الهی می‌شود.

2. استغاثه به درگاه خداوند:

این دعا نوعی التجاء عارفانه است که بنده با تمامی وجود از خداوند درخواست رحمت و مغفرت می‌کند.
در نگاه عرفانی، انسان در برابر عظمت الهی هیچ است و تنها با تضرع و فروتنی می‌تواند به رحمت او دست یابد.

---

آثار و برکات دعای مجیر

1. آمرزش گناهان:
   روایت شده است که خواندن این دعا در ایام البیض (۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رمضان) موجب آمرزش تمامی گناهان می‌شود.

2. رفع بلاها و گرفتاری‌ها:
   این دعا به عنوان سپر بلا شناخته شده و موجب دفع بلایا و آفات می‌شود.

3. شفای بیماری‌ها:
   خواندن دعای مجیر با نیت خالص و با ایمان، به‌ویژه در هنگام بیماری، موجب شفای جسمی و روحی می‌گردد.

4. آرامش قلبی و روحی:
   تکرار نام‌های الهی و نجوای عاشقانه با خداوند، موجب آرامش قلبی و سبک‌بالی روح می‌شود.

---

نتیجه‌گیری

دعای مجیر یکی از گنجینه‌های معنوی است که مضامین عمیق توحیدی و استغاثه به درگاه الهی را در خود جای داده است.
این دعا انسان را به حقیقت فقر وجودی خود در برابر خالق متعال آگاه می‌کند و با بیان عظمت الهی، او را به سوی توبه و طلب مغفرت سوق می‌دهد.
در نگاه عرفانی، دعای مجیر نشانگر تلاش روح برای رسیدن به قرب الهی است و تکرار واژه "یا مجیر" یادآور پناه بردن به آغوش رحمت بی‌پایان خداوند است.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی