لیست فلاسفه ایران
در تاریخ فلسفه ایران، «عصر جدید» معمولاً به دوره‌ای پس از مشروطه (اوایل قرن بیستم) تا دوران معاصر اشاره دارد. در این دوره، فلسفه در ایران تحت تأثیر فلسفه غرب، به‌ویژه فلسفه تحلیلی، فلسفه اسلامی نو، و فلسفه‌های اجتماعی و سیاسی مدرن قرار گرفت. فلاسفه برجسته این دوره شامل افراد زیر هستند:
۱. فلاسفه متأثر از فلسفه غرب
• مرتضی مطهری (۱۳۱۱–۱۳۵۸): فلسفه اسلامی، اخلاق و کلام.
• سید حسین نصر (متولد ۱۳۱۲): فلسفه اسلامی و فلسفه مشاء.
• محمد تقی جعفری (۱۳۱۱–۱۳۷۰): فلسفه، کلام و عرفان.
• مهدی غبرائی (۱۳۰۳–۱۳۷۷): فلسفه تطبیقی، معرفت‌شناسی.
۲. فلاسفه تحصیل‌کرده در غرب و فعال در ایران
• ابوالحسن نجفی (۱۳۰۸–۱۳۹۰): فلسفه و ادبیات، نقد فلسفی.
• محمود حسابی (۱۲۹۸–۱۳۷۷): فلسفه علم و فیزیک.
• اصغر حبیبی: فلسفه علم و فلسفه تحلیلی.
۳. فلاسفه معاصر اسلامی
• سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۹۸–۱۳۹۲): فلسفه اسلامی و تفسیر قرآن (کتاب «المیزان»).
• سید جواد طباطبایی (متولد ۱۳۲۲): فلسفه سیاسی، فلسفه تاریخ و اندیشه دموکراتیک در ایران.
• علامه جعفری (۱۳۰۴–۱۳۷۰): فلسفه، عرفان و کلام.
• محمد حسین فهمیده: فیلسوفان نوگرا در فلسفه دین و اخلاق.
۴. فیلسوفان معاصر با گرایش‌های فلسفه تحلیلی و غربی
• محمود سریع القلم: فلسفه اجتماعی و علوم انسانی.
• احمد آرام: فلسفه عرفانی و تطبیقی.
• اصغر فرزانه: فلسفه اخلاق و فلسفه تعلیم و تربیت.
فهرست نسبتاً جامع از فلاسفه ایرانی عصر جدید (قرن ۱۳ تا ۱۴ هجری شمسی / اوایل قرن ۲۰ تا امروز) همراه با حوزه فعالیتشان.
این فهرست شامل فیلسوفان اسلامی، تحلیلی، غرب‌گرا و معاصر است:
الف) فلاسفه اسلامی و فلسفه دینی
• سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۹۸–۱۳۹۲) – فلسفه اسلامی، تفسیر قرآن
• مرتضی مطهری (۱۳۱۱–۱۳۵۸) – فلسفه اسلامی، کلام، اخلاق
• سید جواد طباطبایی (متولد ۱۳۲۲) – فلسفه سیاسی و تاریخ اندیشه
• محمد تقی جعفری (۱۳۱۱–۱۳۷۰) – فلسفه، کلام، عرفان
• علامه جعفری (۱۳۰۴–۱۳۷۰) – فلسفه اسلامی، عرفان
• سید حسین نصر (متولد ۱۳۱۲) – فلسفه اسلامی و فلسفه مشاء
• محمد غروی – فلسفه اخلاق و عرفان
• احمد آرام – فلسفه عرفانی و تطبیقی
ب) فلاسفه تحصیل‌کرده در غرب و فلسفه تحلیلی
• ابوالحسن نجفی (۱۳۰۸–۱۳۹۰) – فلسفه و نقد فلسفی
• اصغر حبیبی – فلسفه علم و فلسفه تحلیلی
• اصغر فرزانه – فلسفه اخلاق و فلسفه تعلیم و تربیت
• محمود سریع القلم – فلسفه اجتماعی و علوم انسانی
• محمدرضا حکیمی (۱۳۱۹–۱۴۰۰) – فلسفه و عرفان اسلامی
• سعید رضا عاملی – فلسفه اجتماعی و فلسفه علم
ج) فلاسفه علم و فلسفه نوین
• محمود حسابی (۱۲۹۸–۱۳۷۷) – فلسفه علم و فیزیک
• محمدعلی اسلامی ندوشن (۱۳۰۲–۱۳۹۰) – فلسفه ادبی و فلسفه تاریخ
• احمد کسروی (۱۲۷۱–۱۳۳۵) – فلسفه تاریخ و فلسفه اجتماعی
• عبدالله جوادی آملی (متولد ۱۳۱۳) – فلسفه اسلامی، تفسیر و حکمت
• محمدعلی موحد (۱۳۰۹–۱۳۹۸) – فلسفه اسلامی و عرفان
د) فلاسفه سیاسی و اجتماعی
• صادق زیباکلام (متولد ۱۳۳۰) – فلسفه سیاسی
• عباس میلانی (متولد ۱۳۲۸) – فلسفه تاریخ و فلسفه اجتماعی
• حسین بشیریه – فلسفه سیاسی و فلسفه تاریخ
• مصطفی ملکیان (متولد ۱۳۳۴) – فلسفه اخلاق، فلسفه دین
هـ) دیگر فلاسفه معاصر و تحلیلی
• حسین نیک‌روش – فلسفه علم
• علی شریعتی (۱۳۳۲–۱۳۵۶) – فلسفه اجتماعی و فلسفه دین
• محمدعلی ابطحی – فلسفه اجتماعی و فلسفه سیاسی
• علی میرفطروس – فلسفه اخلاق و فلسفه تعلیم و تربیت
• محمدرضا شفیعی کدکنی (۱۳۰۶–۱۳۹۰) – فلسفه ادبی و عرفانی
• عبدالکریم سروش (متولد ۱۳۱۲) – فلسفه دین و فلسفه تطبیقی
• ناصر خسرو – (تأثیر فلسفه اسلامی بر ایران معاصر)
تهیه و تنظیم
دکتر علی رجالی
- ۰۴/۰۷/۰۸