باسمه تعالی
دعای عشرات
یا رب ز کرم، درِ نجاتم بگشا
رحمت به دلِ بی‌ثباتم بگشا
با ذکر عشرات، سوی تو آمده‌ام
ای صاحب عفو، بر صلاتم بگشا
شرح و تفسیر مصرع‌ها:
۱. یا رب ز کرم، درِ نجاتم بگشا
در این مصرع، شاعر با ندا کردن "یا رب" (ای پروردگار)، به درگاه الهی پناه می‌برد و درخواست نجات دارد. "درِ نجات" استعاره از راهی است که انسان را از گناه، سختی‌ها و رنج‌های دنیا رهایی می‌بخشد. "کرم" نیز اشاره به لطف و رحمت بی‌پایان الهی دارد که تنها از طریق آن، نجات ممکن است.
۲. رحمت به دلِ بی‌ثباتم بگشا
اینجا شاعر به بی‌ثباتی دل خود اشاره می‌کند که نشان‌دهنده‌ی ضعف، تزلزل و ناپایداری انسان در مسیر بندگی است. او از خداوند درخواست می‌کند که با رحمت بی‌کرانش، این دل ناآرام و سرگردان را آرام کند و استوار سازد. این مفهوم یادآور این آیه است: أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (آگاه باشید که دل‌ها تنها با یاد خدا آرامش می‌یابند).
۳. با ذکر عشرات، سوی تو آمده‌ام
در این مصرع، شاعر به دعای عشرات اشاره می‌کند که مجموعه‌ای از اذکار ده‌گانه است. او بیان می‌کند که با خواندن این دعا، قصد تقرب به خداوند را دارد. این نشان‌دهنده‌ی نقش دعا و ذکر در نزدیک شدن به پروردگار و جلب رحمت الهی است.
۴. ای صاحب عفو، بر صلاتم بگشا
در اینجا، شاعر خداوند را با صفت "صاحب عفو" خطاب می‌کند و از او طلب مغفرت می‌کند. "صلات" در اینجا می‌تواند به معنای نماز و عبادت باشد که شاعر از خداوند می‌خواهد درهای پذیرش آن را بگشاید و او را به مقام قرب الهی برساند.
نتیجه‌گیری:
این رباعی یک مناجات عاشقانه با خداوند است که در آن شاعر با فروتنی، از پروردگار طلب نجات، ثبات قلبی، رحمت و مغفرت می‌کند. ارتباط با خدا از طریق ذکر و دعا، و امید به عفو و رحمت الهی، از مفاهیم عمیق این رباعی است که کاملاً با روح دعای عشرات همخوانی دارد.
شرحی بر دعای عشرات
دعای عشرات از دعاهای ارزشمند شیعه است که در منابع روایی نقل شده و فضایل فراوانی برای آن ذکر شده است. این دعا شامل تکرار ده‌باره‌ی برخی اذکار و اسماء الهی است که به همین دلیل به آن "عشرات" گفته می‌شود. در این دعا، ستایش و حمد الهی با تاکید بر صفات و اسماء حسنا مطرح شده و درخواست‌های مهمی از خداوند بیان می‌شود.
ساختار کلی دعای عشرات
این دعا به‌طور کلی شامل:
- حمد و ثنای الهی
- توسل به اسماء الهی
- درخواست رحمت، مغفرت و رفع مشکلات
- طلب نصرت و عافیت از خداوند
در این دعا برخی اذکار ده مرتبه تکرار می‌شوند، که این تأکید نشان‌دهنده‌ی اهمیت آن اذکار در تأثیرگذاری معنوی و تقویت روح است.
برخی مضامین مهم در دعای عشرات
۱. تسبیح و تحمید الهی
این دعا با ذکر "سبحان الله" و "الحمد لله" آغاز می‌شود که بیانگر تنزیه خداوند از هر نقص و کاستی و همچنین حمد و سپاس اوست. این بخش تأکیدی است بر یگانگی و عظمت الهی که مقدمه‌ای بر درخواست‌های بعدی دعاست.
۲. طلب رحمت و مغفرت
در این دعا بارها از خداوند درخواست رحمت، مغفرت و عافیت می‌شود. این نشان می‌دهد که ارتباط با خداوند بر پایه‌ی امید و لطف او بنا شده است. بندگان، اگرچه ممکن است لغزش‌هایی داشته باشند، اما با تکیه بر رحمت واسعه‌ی الهی، امید به مغفرت دارند.
۳. درخواست نصرت و یاری در برابر مشکلات
در بخش‌هایی از دعا، از خداوند طلب نصرت در برابر دشمنان و رفع سختی‌ها و گرفتاری‌ها می‌شود. این نشان‌دهنده‌ی این است که دعا وسیله‌ای برای پناه بردن به خدا در هنگام مشکلات است.
۴. توسل به اسماء حسنی
در این دعا به برخی از اسماء الهی توسل می‌شود که نشان از شناخت عمیق رابطه‌ی انسان با خداوند دارد. هر کدام از این نام‌ها، یکی از جنبه‌های قدرت، لطف، رحمت و عدالت الهی را نشان می‌دهد.
۵. امید به فرج و رفع گرفتاری‌های فردی و اجتماعی
دعای عشرات در کنار درخواست‌های فردی، نگاهی به گشایش عمومی و رهایی از گرفتاری‌های اجتماعی نیز دارد. این نشان می‌دهد که دعا فقط یک عمل فردی نیست، بلکه به رفاه و سعادت جامعه نیز توجه دارد.
نتیجه‌گیری
دعای عشرات دعایی جامع و عمیق است که شامل ستایش خداوند، تسبیح و تحمید، درخواست رحمت و مغفرت، توسل به اسماء الهی، و طلب نصرت و گشایش در زندگی است. این دعا می‌تواند نقش مهمی در تقویت ایمان، افزایش توکل و آرامش روحی داشته باشد و انسان را به رحمت الهی نزدیک‌تر کند.
- ۰۴/۰۱/۰۸