باسمه تعالی
حسد
حسادت موجب رنج است و کینه
کند خاموش نور حق به سینه
زیان باشد نصیب حاسد از عشق
ندارد سود و نفعی، پرهزینه
شرح و تفسیر هر مصرع:
**مصرع اول:
"حسادت موجب رنج است و کینه"**
- شرح: حسادت، احساسی منفی است که باعث ایجاد درد و عذاب روحی در فرد می‌شود. این احساس معمولاً از مقایسه‌ی خود با دیگران ناشی می‌شود و در نهایت به کینه‌توزی و دشمنی منجر می‌گردد.
- تفسیر: حسادت، نه‌تنها فرد را در آتش رنج و حسرت می‌سوزاند، بلکه کینه و نفرت را در دل او می‌کارد. این کینه، روابط انسانی را تخریب کرده و فرد حسود را از آرامش و صفای باطن محروم می‌کند.
**مصرع دوم:
"کند خاموش نور حق به سینه"**
- شرح: حسادت مانند پرده‌ای سیاه، نور و حقیقت الهی را که در دل انسان می‌تابد، خاموش می‌سازد.
- تفسیر: قلب انسان جایگاه دریافت انوار الهی است. اما حسادت به‌عنوان یک صفت ناپسند، مانع ورود این نور به دل می‌شود. کسی که گرفتار حسادت است، نمی‌تواند به معرفت الهی و معنویت دست یابد، زیرا دل او تاریک و آلوده به بغض و کینه است.
**مصرع سوم:
"زیان باشد نصیب حاسد از عشق"**
- شرح: حسادت، انسان را از عشق حقیقی و لذت معنوی آن محروم کرده و در عوض، زیان و ضرر به او می‌رساند.
- تفسیر: عشق، نماد پاکی و تعالی روح است، اما حسادت، مانعی در برابر این رشد معنوی است. فرد حسود به جای اینکه دل خود را به عشق و معرفت الهی مشغول کند، ذهن خود را با حسرت و نفرت پر می‌کند و از سعادت و کامیابی دور می‌ماند.
**مصرع چهارم:
"ندارد سود و نفعی، پرهزینه"**
- شرح: حسادت هیچ سود و منفعتی برای فرد ندارد، بلکه تنها هزینه‌های سنگینی از نظر روانی و معنوی بر او تحمیل می‌کند.
- تفسیر: فرد حسود نه‌تنها به آنچه که آرزو دارد نمی‌رسد، بلکه آرامش روحی و سلامت روانی خود را نیز از دست می‌دهد. این احساس منفی، بدون هیچ منفعتی، انسان را گرفتار عذاب دائمی کرده و مسیر سعادت را بر او می‌بندد.
جمع‌بندی تفسیر کلی:
این رباعی، ماهیت و پیامدهای ویرانگر حسادت را به تصویر می‌کشد. حسادت انسان را در رنج و کینه غرق کرده، دل را از نور الهی خالی می‌کند، عشق حقیقی را از او دور می‌سازد و بدون هیچ فایده‌ای، هزینه‌های سنگینی بر روح و جان تحمیل می‌کند. در حقیقت، حسادت دشمن سعادت و مانعی در مسیر کمال معنوی است.
سراینده
دکتر علی رجالی
- ۰۴/۰۱/۰۷