پرسش و پاسخ(۱۰)(چرا فقط ۱۴ معصوم؟)

باسمه تعالی

پرسش و پاسخ(۱۰)

سوال:

چرا فقط چهارده معصوم؟

پاسخ:

شیعه دوازده‌امامی باور دارد که تنها چهارده نفر دارای عصمت مطلق هستند، یعنی:
۱. پیامبر اسلام حضرت محمد (ص)،
۲. دختر ایشان حضرت فاطمه زهرا (س)،
۳. دوازده امام از نسل ایشان.
این باور، برخاسته از ادله قرآنی، حدیثی، عقلی و تاریخی است.

۱. دلیل قرآنی

آیه تطهیر (سوره احزاب، آیه ۳۳):

«إِنَّمَا یُرِیدُ اللّٰهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا»

این آیه نشان می‌دهد که خداوند گروهی به نام اهل بیت را از هر رجس (گناه، پلیدی و انحراف) پاک کرده است.
در احادیث بسیاری، از جمله حدیث کساء، تصریح شده که اهل بیت موردنظر این آیه، تنها این پنج تن‌اند:

• پیامبر (ص)،
• امام علی (ع)،
• حضرت فاطمه (س)،
• امام حسن (ع)،
• امام حسین (ع).

امامان بعدی نیز، بر اساس حدیث پیامبر و وصایای اهل بیت، ادامه‌ی همین نور و طهارت‌اند.

۲. دلیل حدیثی

حدیث اثنا عشر (دوازده جانشین):

پیامبر اکرم فرمود:

«الأئمة من بعدی اثنا عشر، کلهم من قریش»
«امامان بعد از من دوازده نفرند، همه از قریش»

این حدیث در منابع اهل سنت مانند صحیح مسلم، صحیح بخاری، مسند احمد و... آمده است.
در منابع شیعه نیز روایات فراوانی داریم که نام این دوازده امام را به ترتیب بیان کرده‌اند، مثلاً:

«أولهم علی بن أبی‌طالب، وآخرهم القائم المهدی»
«نخستین‌شان علی بن ابی‌طالب و آخرین‌شان مهدی قائم است»

حدیث لوح (از جابر از حضرت فاطمه):

در این حدیث، لوحی آسمانی با نام دوازده امام به پیامبر نشان داده شد، و حضرت فاطمه آن را برای جابر شرح داد. این حدیث نیز به‌صورت سنددار در منابع شیعه ثبت شده است.

۳. دلیل عقلی

امامت، از نظر عقل و فلسفه شیعه، باید:

• از سوی خداوند باشد (نه انتخاب مردم)
• دارای علم لدنی و عصمت باشد
• واسطه‌ی فیض و هدایت معنوی باشد

با پایان نبوت (پیامبر خاتم)، ادامه‌ی راه هدایت بر عهده‌ی امامان معصوم است؛ اما چون تعداد مشخصی از آن‌ها برای هدایت کامل کافی بوده‌اند، و دین نیز کامل شده، بیش از آن نیاز نیست.

۴. دلیل تاریخی و ضرورت غیبت

امامت دوازدهمین معصوم، حضرت مهدی (عج)، از نظر تاریخی مستند است و به دلایل اجتماعی و حفظ جان ایشان، از دیده‌ها غایب شد.

شیعه معتقد است که با غیبت ایشان، دوران هدایت مستقیم امام معصوم پایان یافته، اما ایشان همچنان زنده و ناظر بر امور عالم است و در زمان مقرر ظهور خواهد کرد.

۵. چرا حضرت فاطمه زهرا (س) در میان معصومان است؟

او:

• دارای نص قرآنی است (آیه تطهیر)
• در حدیث کساء صریحاً از او نام برده شده
• از نظر کمال، علم، طهارت، و مقام، در حد پیامبران الهی توصیف شده
• مادر ائمه است و محور ولایت و نور اهل بیت

جمع‌بندی نهایی:

ما فقط چهارده معصوم داریم، چون:

۱.خداوند تنها این افراد را در قرآن و سنت پاک شمرده است.

۲.پیامبر تنها دوازده امام را تعیین کرده است.

۳.عقل و فلسفه‌ی امامت، به عصمت کامل برای هدایت نیاز دارد.

۴.تاریخ، تولد و معرفی این چهارده تن را به روشنی ثبت کرده است.

۵.پس از آن‌ها، نیاز به معصوم دیگر وجود ندارد، چون دین کامل شده و امام مهدی (عج) برای تحقق عدالت جهانی در زمان ظهور باقی مانده است.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی