لیستی از فلاسفه ایران و جهان

باسمه تعالی

لیستی از فلاسفه ایران و جهان

در اینجا فهرستی از فلاسفه مشهور جهان را ارائه می‌کنم، به ترتیب تقریبی زمانی و با دسته‌بندی کلی بر اساس سنت فلسفی یا منطقه:

فلاسفه یونان باستان

1. تالس ملطی (Thales of Miletus) – بنیان‌گذار فلسفه طبیعی و مکتب یونان باستان.
2. آنیکسیمندر (Anaximander) – فیلسوف طبیعت و کیهان‌شناس اولیه.
3. هراقلیدس (Heraclitus) – فلسفه‌ی تغییر و جریان دائمی.
4. پیتاگوراس (Pythagoras) – ریاضیات و فلسفه‌ی روحی.
5. سقراط (Socrates) – اخلاق و روش سقراطی.
6. افلاطون (Plato) – نظریه‌ی ایده‌ها، فلسفه سیاسی.
7. ارسطو (Aristotle) – منطق، متافیزیک، اخلاق و سیاست.
8. اپیکور (Epicurus) – لذت و فلسفه اخلاق.
9. زنون اهل کیتیوم (Zeno of Citium) – بنیان‌گذار مکتب رواقی.

فلاسفه رومی و هلنیستی

10. سنکا (Seneca) – اخلاق رواقی و ادبیات.
11. مارکوس آئورلیوس (Marcus Aurelius) – فلسفه رواقی و رهبری اخلاقی.
12. اپیکتتوس (Epictetus) – اخلاق و رواقی‌گری عملی.

فلاسفه قرون وسطی

13. آگوستین قدیس (Saint Augustine) – فلسفه مسیحی و الهیات.
14. توماس آکویناس (Thomas Aquinas) – فلسفه و الهیات اسکولاستیک.
15. ابن‌سینا (Avicenna / Ibn Sina) – فلسفه اسلامی، منطق و پزشکی.
16. ابن‌رشد (Averroes / Ibn Rushd) – فلسفه عقل و فلسفه اسلامی.
17. سهروردی (Shahab al-Din Suhrawardi) – فلسفه نور.
18. رازی (Al-Razi) – فلسفه علم و فلسفه اخلاق.

فلاسفه مدرن اروپایی

19. رنه دکارت (René Descartes) – عقل‌گرایی و فلسفه مدرن.
20. توماس هابز (Thomas Hobbes) – فلسفه سیاسی.
21. جان لاک (John Locke) – فلسفه تجربی و حقوق طبیعی.
22. باروخ اسپینوزا (Baruch Spinoza) – فلسفه عقل و اخلاق.
23. گوتفرید لایبنیتس (Gottfried Leibniz) – منطق و متافیزیک.
24. دیوید هیوم (David Hume) – تجربه‌گرایی و فلسفه اخلاق.
25. ایمانوئل کانت (Immanuel Kant) – فلسفه نقادانه و اخلاق.
26. ژان ژاک روسو (Jean-Jacques Rousseau) – فلسفه اجتماعی و سیاسی.
27. فریدریش هگل (Georg Wilhelm Friedrich Hegel) – دیالکتیک و فلسفه تاریخ.

فلاسفه قرن ۱۹ و ۲۰

28. کارل مارکس (Karl Marx) – فلسفه سیاسی و اقتصاد.
29. آرتور شوپنهاور (Arthur Schopenhauer) – فلسفه اراده و بدبینی.
30. فریدریش نیچه (Friedrich Nietzsche) – فلسفه اخلاق و فرهنگ.
31. سورِن کی‌یرکگور (Søren Kierkegaard) – فلسفه وجودی و دین.
32. جان استوارت میل (John Stuart Mill) – لیبرالیسم و اخلاق.
33. ویلهلم دیلتای (Wilhelm Dilthey) – فلسفه تاریخ و علوم انسانی.
34. ادگار هوبرماس (Jürgen Habermas) – فلسفه اجتماعی و نظریه انتقادی.

فلاسفه معاصر

35. لودویگ ویتگنشتاین (Ludwig Wittgenstein) – فلسفه زبان و منطق.
36. مارتین هایدگر (Martin Heidegger) – فلسفه وجود و هستی.
37. ژان-پل سارتر (Jean-Paul Sartre) – اگزیستانسیالیسم و آزادی.
38. آلبر کامو (Albert Camus) – فلسفه پوچی و اگزیستانسیالیسم.
39. میشل فوکو (Michel Foucault) – فلسفه قدرت و جامعه‌شناسی تاریخی.
40. جودیت باتلر (Judith Butler) – فلسفه جنسیت و نظریه اجتماعی.

 

فلاسفه قرن بیستم تا معاصر (ادامه)

1. کارل پوپر (Karl Popper) – فلسفه علم و منطق ابطال‌پذیری.
2. توماس کوهن (Thomas Kuhn) – انقلاب‌های علمی و تحول پارادایم‌ها.
3. رودلف کارنپ (Rudolf Carnap) – اثبات‌گرایی منطقی و فلسفه زبان.
4. آلفرد نورث وایتهد (Alfred North Whitehead) – فلسفه فرایند و متافیزیک.
5. برتراند راسل (Bertrand Russell) – منطق، فلسفه ریاضی و اخلاق اجتماعی.
6. جورج ادوارد مور (G. E. Moore) – فلسفه تحلیلی و اخلاق.
7. چارلز ساندرز پیرس (Charles S. Peirce) – بنیان‌گذار پراگماتیسم.
8. ویلیام جیمز (William James) – فلسفه روان‌شناسی و پراگماتیسم.
9. جان دیوئی (John Dewey) – فلسفه تعلیم و تربیت و پراگماتیسم.
10. هنری برگسون (Henri Bergson) – فلسفه زمان، آگاهی و شهود.
11. گابریل مارسل (Gabriel Marcel) – اگزیستانسیالیسم مسیحی.
12. کارل یاسپرس (Karl Jaspers) – فلسفه وجودی و تاریخ.
13. پل ریکور (Paul Ricoeur) – هرمنوتیک و فلسفه تفسیر.
14. هانس-گئورگ گادامر (Hans-Georg Gadamer) – هرمنوتیک فلسفی.
15. امانوئل لویناس (Emmanuel Levinas) – فلسفه اخلاق و دیگری.
16. موریس مرلو-پونتی (Maurice Merleau-Ponty) – پدیدارشناسی ادراک.
17. ژاک دریدا (Jacques Derrida) – واسازی و فلسفه زبان.
18. ژیل دلوز (Gilles Deleuze) – فلسفه تفاوت و خلاقیت.
19. فلیکس گاتاری (Félix Guattari) – فلسفه روان‌کاوی و پست‌مدرنیسم.
20. ژان بودریار (Jean Baudrillard) – فلسفه رسانه و شبیه‌سازی.
21. رولان بارت (Roland Barthes) – نشانه‌شناسی و فلسفه ادبیات.
22. ژان فرانسوا لیوتار (Jean-François Lyotard) – پست‌مدرنیسم و فلسفه دانش.
23. ارنست کاسیرر (Ernst Cassirer) – فلسفه نمادها و فرهنگ.
24. آنتونیو گرامشی (Antonio Gramsci) – فلسفه سیاسی و نظریه هژمونی.
25. هربرت مارکوزه (Herbert Marcuse) – مکتب فرانکفورت و فلسفه انتقادی.
26. تئودور آدورنو (Theodor Adorno) – فلسفه هنر و نقد فرهنگ.
27. ماکس هورکهایمر (Max Horkheimer) – نظریه انتقادی و فلسفه جامعه.
28. والتر بنیامین (Walter Benjamin) – فلسفه تاریخ و زیبایی‌شناسی.
29. ریمون آرون (Raymond Aron) – فلسفه سیاسی و اجتماعی.
30. آیزایا برلین (Isaiah Berlin) – فلسفه آزادی و تاریخ اندیشه.
31. کارل رایموند پوپر (Karl R. Popper) – منطق علم و روش‌شناسی انتقادی.
32. ویلارد کواین (W. V. O. Quine) – فلسفه تحلیلی و زبان.
33. دونالد دیویدسن (Donald Davidson) – فلسفه زبان و ذهن.
34. سول کریپکی (Saul Kripke) – منطق موجهات و فلسفه معنا.
35. جان سرل (John Searle) – فلسفه ذهن و زبان.
36. هیلاری پاتنم (Hilary Putnam) – فلسفه علم و ذهن.
37. توماس نیگل (Thomas Nagel) – فلسفه ذهن و اخلاق.
38. دنیل دنت (Daniel Dennett) – فلسفه ذهن و شناخت.
39. ریچارد رورتی (Richard Rorty) – نئوپراگماتیسم و فلسفه زبان.
40. چارلز تیلور (Charles Taylor) – فلسفه اجتماعی و هویت فرهنگی.
41. پیتر سینگر (Peter Singer) – اخلاق کاربردی و حقوق حیوانات.
42. الیزابت انسکومب (Elizabeth Anscombe) – فلسفه اخلاق تحلیلی.
43. مارتا نوسبام (Martha Nussbaum) – فلسفه اخلاق و عدالت اجتماعی.
44. آلستر مک‌اینتایر (Alasdair MacIntyre) – فضیلت‌گرایی و اخلاق ارسطویی.
45. سوزان نیمن (Susan Neiman) – فلسفه اخلاق و مدرنیته.
46. نیکولاس رشر (Nicholas Rescher) – فلسفه علم و منطق.
47. نوآم چامسکی (Noam Chomsky) – فلسفه زبان و سیاست.
48. اسلاوی ژیژک (Slavoj Žižek) – فلسفه روان‌کاوی و ایدئولوژی.
49. ژاک رانسیر (Jacques Rancière) – فلسفه سیاست و زیبایی‌شناسی.
50. آلن بدیو (Alain Badiou) – هستی‌شناسی ریاضی و سیاست رهایی.
51. جورجو آگامبن (Giorgio Agamben) – فلسفه سیاسی و زیست‌سیاست.
52. برنارد استیگلر (Bernard Stiegler) – فلسفه فناوری و رسانه.
53. سیمون دو بوار (Simone de Beauvoir) – فلسفه فمینیستی و اگزیستانسیالیسم.
54. هانا آرنت (Hannah Arendt) – فلسفه سیاسی و قدرت.
55. آمارتیا سن (Amartya Sen) – فلسفه اقتصاد و عدالت اجتماعی.
56. جوزف روتبلات (Joseph Rotblat) – فلسفه علم و اخلاق جنگ.
57. چارلز ساندرز پیرس (C. S. Peirce) – بنیان‌گذار منطق عملی و معنا.
58. ادوارد سعید (Edward Said) – فلسفه پسااستعماری و نقد فرهنگی.
59. عبدالکریم سروش (Abdolkarim Soroush) – فلسفه دین و معرفت‌شناسی اسلامی.
60. محمد اقبال لاهوری (Muhammad Iqbal) – فلسفه اسلامی و انسان‌شناسی.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی