لیستی از ریاضی دانان جهان

باسمه تعالی

لیستی از ریاضی دانان جهان

 ریاضی‌دانان باستان و کلاسیک

1. تالس ملطی (Thales of Miletus) – از اولین فیلسوفان و ریاضی‌دانان یونان، پایه‌گذار هندسه‌ی استدلالی.
2. فیثاغورس (Pythagoras) – بنیان‌گذار مکتب فیثاغورسی، مشهور به قضیه‌ی فیثاغورس.
3. اقلیدس (Euclid) – نویسنده‌ی کتاب اصول (Elements)، پایه‌گذار هندسه‌ی اقلیدسی.
4. ارشمیدس (Archimedes) – نابغه‌ی یونانی در هندسه، مکانیک و عدد π.
5. آپولونیوس پرگایی (Apollonius of Perga) – بنیان‌گذار هندسه‌ی مخروطات.
6. دیوفانتوس (Diophantus) – پدر جبر مقدماتی و معادلات دیوفانتی.
7. هیپارخوس (Hipparchus) – پدر علم مثلثات.
8. بطلمیوس (Ptolemy) – صاحب کتاب المجسطی در نجوم و هندسه کروی.

 ریاضی‌دانان دوران اسلامی

1. محمد بن موسی خوارزمی – پدر جبر و الگوریتم؛ واژه‌ی Algorithm از نام او گرفته شده است.
2. ابوالوفا بوزجانی – از پیشگامان مثلثات.
3. عمر خیام نیشابوری – حل معادلات درجه‌ی سوم و اصلاح تقویم جلالی.
4. ابن هیثم (الحسن بن هیثم) – بنیان‌گذار روش علمی و تحلیل هندسی نور.
5. کاشانی (غیاث‌الدین جمشید کاشانی) – محاسبه‌ی دقیق عدد π و پیشگام در اعشار.
6. نصیرالدین طوسی – نظریه‌پرداز بزرگ در هندسه‌ی کروی و نجوم.

 ریاضی‌دانان دوران نوزایی و کلاسیک اروپا

1. رنه دکارت (René Descartes) – پایه‌گذار هندسه تحلیلی.
2. پیر دو فرما (Pierre de Fermat) – پدر نظریه‌ی اعداد مدرن، قضیه‌ی آخر فرما.
3. آیزاک نیوتن (Isaac Newton) – بنیان‌گذار حساب دیفرانسیل و انتگرال (به‌طور مستقل از لایبنیتس).
4. گوتفرید لایبنیتس (Gottfried Leibniz) – ابداع نمادگذاری ریاضی نوین و مشارکت در حسابان.
5. یوهان برنولی و ژاکوب برنولی (Bernoulli Brothers) – در حسابان و نظریه‌ی احتمال.
6. لئونارد اویلر (Leonhard Euler) – یکی از پرکارترین ریاضی‌دانان تاریخ؛ در تقریباً همه‌ی شاخه‌ها کار کرده است.
7. ژوزف لاگرانژ (Joseph Lagrange) – در مکانیک تحلیلی، حساب تغییرات و نظریه اعداد.
8. پیر سیمون لاپلاس (Pierre-Simon Laplace) – در احتمال، مکانیک آسمانی و تحلیل.

 ریاضی‌دانان قرن نوزدهم

1. کارل فریدریش گاوس (Carl Friedrich Gauss) – «شاهزاده‌ی ریاضی‌دانان»، در نظریه اعداد، هندسه و آنالیز.
2. نیکلای لوباچفسکی و یانوش بولیای – بنیان‌گذاران هندسه‌ی نااقلیدسی.
3. اوگوستین کوشی (Augustin Cauchy) – بنیان‌گذار آنالیز ریاضی نوین.
4. ایورینگ گالوا (Évariste Galois) – بنیان‌گذار نظریه گروه‌ها و جبر گالوا.
5. برنارد ریمان (Bernhard Riemann) – هندسه‌ی ریمانی، مبنای نسبیت عام اینشتین.
6. جورج بول (George Boole) – خالق منطق بولی.
7. آرتور کِیلی و سیلوستر – بنیان‌گذاران جبر ماتریس‌ها.

 ریاضی‌دانان قرن بیستم و معاصر

1. دیوید هیلبرت (David Hilbert) – ۲۳ مسأله‌ی معروف هیلبرت، در بنیان‌گذاری منطق و هندسه.
2. هانری پوانکاره (Henri Poincaré) – بنیان‌گذار توپولوژی و نظریه‌ی آشوب.
3. جورج کانتور (Georg Cantor) – بنیان‌گذار نظریه مجموعه‌ها و بی‌نهایت‌ها.
4. جان فون نویمان (John von Neumann) – پایه‌گذار رایانه‌های مدرن، نظریه بازی‌ها و منطق ریاضی.
5. کورت گودل (Kurt Gödel) – قضایای ناتمامیت گودل.
6. آلن تورینگ (Alan Turing) – پدر علوم رایانه و هوش مصنوعی.
7. نوربرت وینر (Norbert Wiener) – بنیان‌گذار نظریه کنترل و سایبرنتیک.
8. پل اردوش (Paul Erdős) – در ترکیبات، نظریه گراف و عدد.
9. جان نش (John Nash) – نظریه بازی‌ها، برنده‌ی نوبل اقتصاد.
10. الکساندر گراثندیک (Alexander Grothendieck) – در هندسه جبری و توپولوژی.
11. آندرو وایلز (Andrew Wiles) – اثبات قضیه آخر فرما.
12. ترنس تائو (Terence Tao) – از نابغه‌های معاصر در آنالیز و نظریه اعداد.

تهیه و تنظیم 

دکتر علی رجالی