فرازهایی از نامه حضرت علی به مالک اشتر(۱۰)

 

باسمه تعالی
فرازهایی از نامه حضرت علی به مالک اشتر
قسمت   دهم
نزدیکان حاکم
قصیده(۳۵)

 

ا ز برای دوری حرف و سخن از این و آن
دور کن اقوام خود را در مناصب هر زمان

 

می شود از نام تو هم موقعیت بی دلیل
ظلم و جور و هم تعدی بر رعایا بی گمان

 

کن نظارت بر امور خادمان از هر جهت
منع گردان آمران را  از ستم یا هر زیان
 

بهره برداری کنند اقوام در کسب زمین
یا تعرض بر حقوق همجوار خود چنان

 

در صدارت دقت کافی شود در عزل و نصب
تا نگردد رابطه جای ضوابط همچنان

 

ریشه کن کن خوی خود خواهی و خوی ناروا
هر کسی در جای خود باشد ، به میزان توان

 

با عدالت کن عمل در بین مردم بی درنگ
نیست فرصت تا کنی جبران خطای دیگران


 

ثبت گردد خبط آنان بهر تو در مملکت
می شود لرزان حکومت در قبال کارشان

 

نهی بنما قوم و فرزندان ز کسب مال غیر
ان حرام است و زند آتش به جان و خانمان

 

خوی برتر جویی و گردن کشی آید پدید
بین اقوام خود و هم والیان در هر مکان

 

فرق و تبعیض و رفاقت موجب افسردگی
کن رعایت حق مردم در حکومت هر زمان


 

گر سخاوندی چرا دوری ز مردم می کنی
کن عیان از بهر مردم کار نیکت با بیان

 

چون که مخفی باشد از والی اموری در نظر
حق و باطل  را جدا کن با حضورت در میان

 

دان حقایق بی نشان است و ندارد ظاهری
حق شود  با کار و اعمالت عیان بر مردمان

 

انتظار مردمان باشد عدالت در نظام
تا نباشد ظلم و جوری در امور والیان

 

با شکیبایی نما اجرای عدل و امر خویش
تا که گیری اجر چندان از خدای مهربان

 

عده ای با نام تو کسب درآمد می کنند
ننگ آن سود تو باشد ، در دو دنیا همچنان

 

با عمل گردد مشخص نیت و مقصود تو
پس چرا پنهان نمایی با نگفتن بر کسان


 

تا توانی کار خود را خود به انجامش رسان
تا نگردد حق مردم ضایع از انجام آن

 

گر نباشد پاسخی سوی امیران در نظام
می شوند نومید مردم از امور حاکمان


 

تا توانی حاجت هر کس روا کن بی درنگ
تا نگردد باعث رنج و عذاب مردمان


 

گر بخواهی اجر یزدان و لقای  کبریا
کن تو اجرا امر حق را در عدالت هر زمان

 

گر چه سخت است در عمل اجرای عدل
لیک دارد اجر و پاداش خدای بی کران
 

دان که اجرای عدالت ،  عاقبت نیکو بود
گر چه نزدیکان دچار رنج و خشمی بی امان
 

عهد و پیمان گونه ای تنظیم گردد در نخست
تا نگردد موجب تفسیر بی جا و گمان

 

عهدو پیمان با خلایق یا خدا و هم رسول
پایبند باش و مکن خلفی ز اجرایش چنان

 

سختی پیمان نگردد موجب فسخ روند
تا توانی ریز آن شفاف گردان و عیان

 

کن تو پرهیز از عبارات دو پهلو در سند
تا توانی کن تو محکم عهد و پیمان سران


 

میثمی دوری نما از فتنه ی اهل نفاق
نیست تقوایی در این قشر دو رو و ناتوان

 

کن حذر جانا رجالی از هوای نفس خویش
می زند لطمه تو را در هر زمان و هر مکان


 

 سراینده
دکتر علی رجالی