شناخت خدا

اگر بخواهیم خدا را به اجمال معرفی کنیم ، می توان گفت که خدا حقیقتی است واحد که در مراتب گو ناگو ن در اجزای هستی شامل جامدات ، گیاهان ، حیوانات و انسانها  و جهان هستی تجلی کرده است. چنانچه هر کدام از اجزای هستی از بین برود ، حقیقت آنها آزاد می گردد  و در جسم مثالی قرار می گیرد.بنابر این می توان گفت حقیقت جهان هستی خداوند متعال است که در اشکال گو نا گو ن متجلی شده است. همان طوریکه یک سلول وقتی در رحم مادر قرار می گیرد ، می تواند رشد کرده و به یک انسان به عالم طبیعت آید ، آدمی نیز اگر سیر و سلوک و تزکیه نفس کند ، می تواند از نظر معنوی رشد کرده و خدا گونه شود بطوریکه امکان سیطره به جهان هستی را پیدا کند. همانند انسانهای کامل و امام زمان که جانشین کامل حق تعالی روی زمین میباشد.

      حق تعالی برای شناساندن  خود ، در جهان هستی تجلی کرد.تا این حق حقیقت شناسایی و معرفی گردد..انسان تا سن تکلیف تکامل جسمی دارد.بعد از آن تکامل معنوی کند. خدا خواهی و تسبیح انسانها و ذرات هستی بخاطر این است که حقیقت آنها تمایل به بازگشت به حقیقت کل ، یعنی خداوند دارد. لذا می توان گفت که منظور از انا لله و انا الیه راجعون ، بازگشت حقیقی که از خدا صادر شده به خدای متعال است .اینکه در قرآن آمده است، که خداوند روح خود را در انسانها دمیده است، منظور این است که حقیقت انسانها ، حق تعالی می باشد.

      علامه حسن زاده آملی می فرمایند ، توحید صمد ی حق در تمام ذرات عالم است و خدا همان حق و وجود است. خدا گرداننده نظام ، بلکه خود نظام است. تمام انسانها خدا پرست می باشند.چیزی که هست خدا را در بت ، یا حیوان ،.....، می جویند. ایشان می فرمایند:

              آن خدایی که پرستی نه خدای حسن است           به خداوند که حسن را خدای دگر است

مسلمانان اگر چه بت نمی پرستند ، ولی لازم است که خدایی را که تسبیح و حمد می کنند کاملا بشناسند.تا عبادت ها ی آنها موثر واقع شود و ارتباط انسان با خدای واقعی بر قرار شود.

      وجود است که مشهود ماست .همه کلمات وجودی عالم در وجود بودن مشترک هستند.بطوریکه هر جا پای وجود به میان آمد، اسما الله بوده است.آثار وجودی کلمات عالم بنا به مراتب وجودی آنان متفاوت است. جماد در نازلترین مرتبه وجودی است که حس و حرکت ندارد.نبات بالاتر از جماد از مراتب وجود ی بر خوردار است که حس و حرکت دارد.حیوان از همه اینها بالاتر است که هم حس و حرکت و اراده دارد.از همه اینها بالاتر انسان است که هم حس، حرکت، اراده واختیارو قوه عقل و ادراک هم دارد. باز هم بین انسانها ، انسان عالم از انسان جاهل دارای مراتب وجودی بالاتری است. ملا صدرا می گوید در خود وجود مراتب نیست، بلکه در مظاهر وجود مراتب راه دارد.