«شراب» به معناى نوشیدنى و «طهور» به معناى چیزى است که پاک و پاک کننده است. از آیات مختلف استفاده میشود که در بهشت انواع نوشیدنیهاى گوارا و پاک با کیفیتهاى متنوع وجود دارد. و در یک آیه از قرآن تعبیر به «شراباً طهورا» شده است: «و پروردگارشان شراب طهور به آنها مینوشاند». در اینکه منظور از «شراب طهور» چیست، سه قول وجود دارد: 1. بعضى گفتهاند مُراد از آن نوعى نوشیدنى است که آنرا بعد از غذاهاى بهشتى میخورند و همه فضولات درونى را پاک میکند، و فقط چیزى به صورت عرق خوشبو و معطر از پوست تنشان تراوش میکند. 2. برخى دیگر گفتهاند: مُراد از آن بهرههاى روحى و معنوى براى سیر معنوى و سلوک روحانى است، چنانکه از امام صادق(ع) روایت است که: «چون مؤمن شراب طهور بیاشامد از همه ما سوى الله اعراض میکند و متوجه مولا (خدا) میشود». از امام باقر(ع) است که: «[مؤمنان] وقتى از آن شراب شربتى مینوشند خداوند به وسیله آن، قلوبشان را از حسد پاک میکند». 3. عدهاى جمع بین دو نظر نموده و گفتهاند: چون انسان آمیزه زیبایى از خاک تیره و روح خداست: خداوند افزون بر ارزاق مادّى، برای وی بهرههاى روحى و معنوى قرار داده، و چون آدمیان در سیر و سلوک خویش متفاوتاند بهرههاى بهشتى آنان نیز گوناگون است. در آیاتى از قرآن مجید شرابهاى بهشتى را در زیباترین تعبیر، همراه زیباترین ساقیان، خوبرویان و خوشقامتان با چشمان فرو هشته وصف کرده است که با جامى از باده ناب پیرامون بهشتیان به گردش در میآیند، بادهاى سخت سپید که نوشندگان را لذّتى خاص میدهد که نه در آن فساد عقل است، و نه ایشان از آن به بدمستى و فرسودگى میافتند. در آیات دیگر است که برخى همانند «ابرار» از شراب گوارى «رحیق مختوم» سیراب میشوند که مُهر مشکین صیانت از باطل بر آن نهاده شده و از گزند هر آلودگى منزّه است. و بهره «مقربان»، شراب چشمه تسنیم است که ساقى آن ذات اقدس اله و ساغر آن حقیقت نفیس معرفت و محبّت به اوست. از پیامبر اکرم(ص) است که فرمود: «تسنیم، شریفترین نوشیدنى در بهشت است که محمد(ص) و آلش از آن مینوشند و اصحاب یمین و بقیه اهل بهشت از مخلوط شده آن مینوشند».
در نتیجه: همانطور که انسانها در دنیا، در مراتب مختلف قرار دارند، در بهشت نیز داراى مراتب گوناگوناند و بهره آنان نیز از بهشت به تناسب ظرفیت و توان روحى آنهاست و به همین سبب در قرآن با تعابیر متفاوت از آنان یاد میشود. عدهاى را «اصحاب یمین»، عدهاى را «ابرار» و عدهاى را «مقرّبان» درگاه حق مینامند. و بهرههایشان نیز به تناسب مقامشان متفاوت است.
- ۹۵/۰۴/۰۶