مثنوی خلقت انسان(دست اقدام)

باسمه تعالی

مثنوی خلقت انسان

دست ویرایش

۱.
جهان چون قِوامی نهاد از نخست
همه حکمت و مهر و تدبیر جُست

۲.
نبود آن‌زمان گَرد و گِل در میان
نه افلاک پیدا، نه چرخ و زمان

۳.
خدا بود و بودی جز او هیچ‌کس
همان نورِ مطلق، همان جانِ بس

۴.
زِ کتم عدم، کرد آغوش باز
که سازد جهانی پر از سرفراز

۵.
فرشت آفرید از شعاعِ جلال
که باشند در خدمتِ ذوالجلال

۶.
زِ آتش، جن و زِ خاک و هوا
پدید آمد آغازی از ماجرا

۷.
چو وقتش رسید و جهان شد تمام
زِ خاک آفرید آن خدایِ مرام

۸.
گلی برگرفت از زمینِ شریف
نه آلوده، نه زشت و نه بی‌انگیز

۹.
دمید از نفس، جانِ پاک و نهفت
که در عرشِ اعلی ندارد شکفت

۱۰.
ملک‌ها همه سر به سجده نهاد
جز ابلیس کز نخوت و کبر زاد

۱۱.
خدا گفت: «هان، این گلی نیست خوار
که جان از من آرد به عالم قرار»

۱۲.
«به گِل، نور دادم، به خاکش روان
که گردد خلیفه، به حکمِ جهان»

۱۳.
زِ رحمت، بدو داد گنجِ شعور
زِ حکمت، زِ علم و زِ الهامِ نور

۱۴.
نخستین صفاتی که او یافت زود
یکی مهر بود و دگر بود سود

۱۵.
به عقل و به دل، شد مسلح نخست
دو چشمش زِ اشراق معنا به جُست

۱۶.
زِ گوش و زبان، آیتی آفرید
که فهمد، بگوید، سخن را شنید

۱۷.
بدو گفت پروردگارِ حکیم:
«تو داری مقامِ بلند و عظیم»

۱۸.
«به خود بازگرد و مرا یاد دار
که تو از منی، از من آگاه‌دار»

۱۹.
«جهانت درون است، بیرون مجوی
به جانِ خود آی و زِ معنی بِگوی»

۲۰.
«تو آیینه‌داری، مشو پرده‌پوش
که این گنج در توست، پنهان و گوش»

۲۱.
«تو را داده‌ام عقل و دل را کلید
به سوی حقیقت درِ من رسید»

۲۲.
«مبادا شوی غافل از این مقام
که در گم‌رهی نیست جز تلخ‌کام»

۲۳.
«اگر ره بپویی به سویِ وصال
نمانی اسیرِ خیال و محال»

۲۴.
چنین شد که انسان، پدید آمد از
گِل و نور و معنا و آن رمز راز

۲۵.
همو گشت آیینه‌ی حق‌نما
که بنمود اسرارِ والا و با

۲۶.
به هر ذره‌اش حکمتی نهفته
به هر موش خاکی، صفا آشفته

۲۷.
ندارد مقامش نهایت، یقین
چو گردد زِ خوابِ غفلت، برین

۲۸.
اگر خود شناسد، خدا را شناس
شود بنده و یارِ آن بی‌قیاس

۲۹.
وگر خود فراموش گیرد زِ پیش
شود پست‌تر زِ هر بی‌سر و ریش

۳۰.
پس ای جان، در این کاروانِ دراز
مدان گِل خود را تهی از نیاز

 

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی