سعدی، یکی از بزرگ‌ترین شاعران و نویسندگان ادب فارسی، در قرن هفتم هجری می‌زیست. نام کامل او مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله شیرازی بود و در حدود سال ۶۰۶ هجری قمری در شیراز دیده به جهان گشود. در خانواده‌ای اهل علم و ادب پرورش یافت. پس از مرگ پدر، برای تحصیل به نظامیه بغداد رفت که یکی از معتبرترین مراکز علمی جهان اسلام در آن زمان بود.
سفرها و تجربیات:
سعدی پس از تحصیل، حدود سی سال به سفر پرداخت و به مناطق مختلفی چون شام، حجاز، عراق، آسیای صغیر، هندوستان و شمال آفریقا رفت. او در این سفرها با انواع فرهنگ‌ها، طبقات اجتماعی و شرایط گوناگون زندگی آشنا شد و همین تجارب عمیق انسانی را در آثارش منعکس کرد. برخی از اشعارش حاکی از آن است که حتی در اسارت مغولان بوده است.
آثار مهم:
سعدی دو اثر بزرگ دارد:
- گلستان (به نثر مسجّع و آمیخته با شعر): مجموعه‌ای از حکایات اخلاقی، تربیتی، عرفانی و اجتماعی.
- بوستان (به نظم): اثری تعلیمی در ده باب دربارهٔ اخلاق، عدل، عشق، توکل و...
او همچنین غزل‌های عاشقانه و عارفانه بسیار پرمغز و لطیفی سروده که در دیوانش گرد آمده‌اند. سبک غزل سعدی ساده، روان، خوش‌آهنگ و آکنده از احساس است.
ویژگی‌های فکری:
سعدی انسانی واقع‌گرا، اخلاق‌گرا، عارف‌مشرب و مردم‌دوست بود. او به اعتدال، حکمت عملی، نوع‌دوستی، حقیقت‌جویی و ادب تأکید داشت. جهان را با دیدی عمیق و انسانی می‌نگریست؛ همین باعث شده آثارش فراتر از زمان و مکان، دل‌نشین و پرمعنا باقی بماند.
وفات:
سعدی به احتمال زیاد در حدود سال ۶۹۰ هجری در شیراز درگذشت. آرامگاه او در باغی در شمال شرقی شیراز (سعدیه) قرار دارد و از زیارتگاه‌های ادبی و فرهنگی ایران است.
اگر مایل باشید، می‌توانم تحلیل مختصری از سبک شعری یا اندیشه اخلاقی او نیز ارائه کنم. علاقه‌مند به کدام جنبه‌اید؟
- ۰۴/۰۲/۱۰