خال سیاه

باسمه تعالی
برداشتهایی از اشعار حافظ
غزل_۱۴ : بیت چهارم
خال سیاه

ای که در زنجیر زلفت جای چندین آشناست
خوش فتاد آن خال مشکین بر رخ رنگین غریب

منظور از زنجیر زلف ، زلفی است که همانند زنجیر انسان را به زنجیر می کشد و دیگران را اسیر و شیفته خود می کند.به دوست و یار، آشنا گفته می شود.خوش به معنای زیبا و دلپسند است.به مشک سیاه رنگ، مشکین گویند.لذا منظور از مشکین، چیزی هست که مانند مشک خوشبو می باشد.به صورت و چهره زیبا، رخ رنگین گویند.غریب در اینجای، به معنای شگفت انگیز می باشد.
وقتی معشوق زمینی باشد، شخص عاشق دوست ندارد که پای دیگری در میان باشد.اما اگر معشوق آسمانی باشد، عاشق از اینکه پای دیگران هم در میان باشد لذت می برد.
حافظ خطاب به خداوند می گوید، ای کسی که دوستان و آشنایان زیادی در کمند و اسیر زیبایی و جمال تو هستند.در اینجا حافظ به صفات زیبای حق تعالی اشاره می کند.همین آشنایی به معارف الهی است که عاشقان را اسیر و در دایره کمند حق تعالی قرار می دهد.همین معارف است که انسان را شیفته و عاشق حق تعالی می کند.
آن چیزی که باعث شده انسان عاشق خداوند گردد، صفاست خداوند می باشد.از بین صفات الهی، یک صفت است که همانند خال سیاه در کنار لب معشوق خود نمایی می کند.رحمت و رافت خداوند اولین صفتی است که نسبت به سایر صفات حق تعالی در نگاه اول خود نمایی می کند و دل انسان را به پیش دلبر می برد.

خوشا آنان که در پیش خدای اند
شفیق و مهر بان و بی ریای اند
ندارند مونسی جز یار محبوب
که جان خود به جانان می سپارند

دکتر علی رجالی
@alirejali