نامه ای به فرزندان(وصیت نامه حضرت علی (ع))

باسمه تعالی 

نامه ای به فرزندان

وصیت نامه حضرت علی(ع)
ماجرای تاریخی این است که پس از ضربت خوردن حضرت علی (ع) در مسجد کوفه به دست ابن‌ملجم، آن حضرت در بستر شهادت، وصیت‌نامه‌ای به فرزندان و همه شیعیانشان نوشتند و سفارش‌های عمیقی بیان فرمودند. این وصیت در نهج‌البلاغه با عنوان نامه‌ی ۴۷ آمده است.

این نامه یکی از زیباترین و پرمغزترین وصایا در تاریخ اسلام است. من ابتدا متن خلاصه‌شده‌ی آن را برایتان می‌آورم، سپس برایتان در قالب نثر کامل، یا منظوم (مثنوی/قصیده) بازسرایی میکنم.

گزیده‌ای از وصیت حضرت علی (ع) به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام:

 

شما و همه فرزندان و خاندان و هر کس که این وصیت مرا بشنود، را به تقوا سفارش می‌کنم.
دنیا را مخواهید، هرگز در پی دنیا مروید، هرگز در پی دنیا مروید، هرگز بر آن تأسف مخورید.
حق را بگویید، برای آخرت عمل کنید.
ستمگر را دشمن، و ستمدیده را یار باشید.
شما و همه فرزندانم را سفارش می‌کنم به:

• برپا داشتن نماز
• پرداخت زکات
• آشتی دادن میان مردم
• رسیدگی به یتیمان و همسایگان
• قرآن را فراموش نکنید
• جهاد در راه خدا
• امر به معروف و نهی از منکر
• اتحاد و پرهیز از تفرقه
  ...
  و فرمود:
  «ای فرزندان عبدالمطلب! مبادا در خون مسلمانان فرو روید و به بهانه‌ی خون من دست به کشتار زنید. جز قاتل من (ابن‌ملجم) را مکشید. اگر من از این ضربت درگذشتم، تنها یک ضربت به او بزنید، و او را مثله نکنید؛ که من از پیامبر شنیدم: مثله کردن حتی سگ هار روا نیست.»

متن کامل وصیت‌نامه‌ی امیرالمؤمنین علی (ع) به امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) ـ پس از ضربت ابن‌ملجم ـ در نهج‌البلاغه، نامه ۴۷ آمده است. در ادامه، ترجمه‌ی فارسی روان و کامل آن را برایتان می‌آورم:

وصیت امیرالمؤمنین علی (ع) به فرزندانش پس از ضربت ابن‌ملجم

بسم الله الرحمن الرحیم

این است آنچه علی بن ابی‌طالب به فرزندانش، حسن و حسین، سفارش می‌کند. او به آن دو و همه‌ی فرزندان و خاندان و هر کس که نامه‌اش بدو رسد، چنین سفارش می‌کند:

شما را به تقوای الهی سفارش می‌کنم، و اینکه دنیا را مخواهید، هرگز در پی دنیا مروید، و بر آنچه از دستتان رفت، اندوهگین مباشید. حق را بگویید و برای پاداش آخرت عمل کنید. دشمن ستمگر باشید و یاور ستمدیده.

شما و همه فرزندانم و کسانم را سفارش می‌کنم به:

• پرهیز از خدا،
• نظم در کارها،
• اصلاح میان مردم، چرا که از پدر شما از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: «اصلاح میان مردم از همه نماز و روزه بهتر است.»

خدا را! خدا را! در نماز، که ستون دین شماست.
خدا را! خدا را! در قرآن، مبادا دیگران در عمل به آن بر شما پیشی گیرند.
خدا را! خدا را! در همسایگان، که سفارش پیامبر شماست. همواره سفارش ایشان درباره‌ی همسایگان بود تا آنجا که گمان بردیم برای آنان میراثی مقرر خواهد کرد.
خدا را! خدا را! در یتیمان، مبادا گرسنه بمانند و نابود گردند.
خدا را! خدا را! در خانه‌ی پروردگارتان، مبادا تا زنده‌اید از آن خالی شود، که اگر متروک ماند، مهلت داده نخواهید شد.
خدا را! خدا را! در جهاد با اموال و جان‌ها و زبان‌هایتان در راه خدا.
خدا را! خدا را! در زکات، که آتش خشم پروردگار را خاموش می‌کند.
خدا را! خدا را! در ماه رمضان، که روزه‌اش سپری در برابر عذاب است.
خدا را! خدا را! در فقرا و مستمندان، آنان را در زندگی خود شریک سازید.
خدا را! خدا را! در جهاد در راه خدا به جان‌هایتان.
خدا را! خدا را! در ذریّه‌ی پیامبرتان، مبادا مورد ستم واقع شوند.
خدا را! خدا را! در اصحاب پیامبرتان، مبادا کسی را مورد تعرض قرار دهید.
خدا را! خدا را! در زنان، که آخرین سفارش پیامبرتان بود.

ای فرزندان عبدالمطلب! مبادا پس از من در خون مسلمانان فرو روید و بگویید: «امیرالمؤمنین کشته شد!» بدانید جز قاتل من نباید کسی کشته شود. اگر من از این ضربت از دنیا رفتم، تنها یک ضربت به او بزنید، و مبادا او را مثله کنید، چرا که از پیامبر شنیدم فرمود: «از مثله کردن حتی سگ هار باید پرهیز کرد.»

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی