لیست عرفا

باسمه تعالی

در طول تاریخ، عارفان بسیاری در جهان اسلام و حتی بیرون از آن ظهور کرده‌اند. برای نظم بهتر، عرفای مشهور گذشته و حال را در چند دسته معرفی می‌کنم:

 عرفای بزرگ صدر اسلام و قرون اولیه

1. حسن بصری (م. ۱۱۰ هـ)
2. رابعۀ عدویه (م. ۱۸۵ هـ)
3. ذوالنون مصری (م. ۲۴۵ هـ)
4. بایزید بسطامی (م. ۲۶۱ هـ)
5. حلاج (حسین بن منصور، م. ۳۰۹ هـ)
6. ابوسعید ابوالخیر (م. ۴۴۰ هـ)

 عرفای قرون میانه (ایران و جهان اسلام)

1. خواجه عبدالله انصاری (پیر هرات) (م. ۴۸۱ هـ)
2. امام محمد غزالی (م. ۵۰۵ هـ)
3. شیخ شهاب‌الدین سهروردی (شیخ اشراق) (م. ۵۸۷ هـ)
4. شیخ نجم‌الدین کبری (م. ۶۱۸ هـ)
5. مولانا جلال‌الدین رومی (م. ۶۷۲ هـ)
6. سعدی شیرازی (م. ۶۹۱ هـ)
7. شیخ سعدالدین حمویه (م. ۶۴۹ هـ)
8. فریدالدین عطار نیشابوری (م. ۶۱۸ هـ)
9. ابن عربی (محیی‌الدین) (م. ۶۳۸ هـ)
10. سعدالدین کاشغری (م. ۷۰۰ هـ)

 عرفای متأخر ایران و جهان اسلام

1. شیخ محمود شبستری (م. ۷۲۰ هـ) – صاحب گلشن راز
2. شیخ فخرالدین عراقی (م. ۶۸۸ هـ)
3. حافظ شیرازی (م. ۷۹۲ هـ)
4. عبدالرحمن جامی (م. ۸۹۸ هـ)
5. ملاصدرا (صدرالدین شیرازی) (م. ۱۰۵۰ هـ) – فیلسوف و عارف بزرگ
6. قاضی نورالله شوشتری (م. ۱۰۱۹ هـ)

 عرفای دوره معاصر ایران

1. سید علی قاضی طباطبایی (م. ۱۳۶۶ هـ ق)
2. علامه طباطبایی (م. ۱۳۶۰ ش)
3. آیت‌الله بهجت فومنی (م. ۱۳۸۸ ش)
4. آیت‌الله حسن‌زاده آملی (م. ۱۴۰۰ ش)
5. آیت‌الله عبدالله جوادی آملی (در قید حیات)
6. استاد صمدی آملی (در قید حیات)
7. آیت‌الله شاه‌آبادی (م. ۱۳۶۹ هـ ق) – استاد عرفان امام خمینی
8. امام خمینی (م. ۱۳۶۸ ش) – فقیه، فیلسوف و عارف

 عرفای معاصر غیرایرانی

1. ابوالعلاء عفیفی (مصر) – محقق ابن‌عربی
2. عبدالحلیم محمود (شیخ الازهر، مصر)
3. سید حسین نصر (ایران/آمریکا) – فیلسوف و پژوهشگر عرفان
4. ویلیام چیتیک (آمریکا) – پژوهشگر ابن عربی و مولوی

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی

استاد تمام دانشگاه اصفهان 

لیست شعرای حال و گذشته

باسمه تعالی

لیست شعرای گذشته و حال

شاعران بزرگ گذشته (کلاسیک)

این دسته همان بزرگان شعر فارسی هستند که در طول قرون، جایگاه ویژه‌ای در ادب فارسی یافته‌اند:

• رودکی سمرقندی (پدر شعر فارسی)
• فردوسی طوسی (سراینده‌ی شاهنامه)
• عنصری بلخی
• فرخی سیستانی
• منوچهری دامغانی
• ناصرخسرو قبادیانی
• سنایی غزنوی
• خاقانی شروانی
• انوری ابیوردی
• عطار نیشابوری
• مولوی (جلال‌الدین بلخی رومی)
• سعدی شیرازی
• حافظ شیرازی
• جامی هراتی
• وحشی بافقی
• صائب تبریزی
• بیدل دهلوی

 شاعران برجسته‌ی دوران معاصر

در سده‌ی اخیر نیز شعر فارسی پر از نام‌های ماندگار است:

• ملک‌الشعرا بهار
• عارف قزوینی
• نیما یوشیج (بنیان‌گذار شعر نو فارسی)
• اخوان ثالث (مهدی اخوان ثالث)
• فروغ فرخزاد
• سهراب سپهری
• احمد شاملو
• محمود مشرف تهرانی (م. آزرم)
• سیمین بهبهانی
• قیصر امین‌پور
• سلمان هراتی
• شهریار (محمدحسین بهجت تبریزی)
• حمید سبزواری

 شاعران عرب و جهان اسلام (تأثیرگذار بر ادبیات فارسی)

• متنبی (شاعر بزرگ عرب)
• ابونواس
• ابوالعلاء معری
• ابن فارض
• بدیع‌الزمان حمدانی

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی 

فلاسفه معاصر

لیست فلاسفه  ایران
در تاریخ فلسفه ایران، «عصر جدید» معمولاً به دوره‌ای پس از مشروطه (اوایل قرن بیستم) تا دوران معاصر اشاره دارد. در این دوره، فلسفه در ایران تحت تأثیر فلسفه غرب، به‌ویژه فلسفه تحلیلی، فلسفه اسلامی نو، و فلسفه‌های اجتماعی و سیاسی مدرن قرار گرفت. فلاسفه برجسته این دوره شامل افراد زیر هستند:
۱. فلاسفه متأثر از فلسفه غرب
• مرتضی مطهری (۱۳۱۱–۱۳۵۸): فلسفه اسلامی، اخلاق و کلام.
• سید حسین نصر (متولد ۱۳۱۲): فلسفه اسلامی و فلسفه مشاء.
• محمد تقی جعفری (۱۳۱۱–۱۳۷۰): فلسفه، کلام و عرفان.
• مهدی غبرائی (۱۳۰۳–۱۳۷۷): فلسفه تطبیقی، معرفت‌شناسی.
۲. فلاسفه تحصیل‌کرده در غرب و فعال در ایران
• ابوالحسن نجفی (۱۳۰۸–۱۳۹۰): فلسفه و ادبیات، نقد فلسفی.
• محمود حسابی (۱۲۹۸–۱۳۷۷): فلسفه علم و فیزیک.
• اصغر حبیبی: فلسفه علم و فلسفه تحلیلی.
۳. فلاسفه معاصر اسلامی
• سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۹۸–۱۳۹۲): فلسفه اسلامی و تفسیر قرآن (کتاب «المیزان»).
• سید جواد طباطبایی (متولد ۱۳۲۲): فلسفه سیاسی، فلسفه تاریخ و اندیشه دموکراتیک در ایران.
• علامه جعفری (۱۳۰۴–۱۳۷۰): فلسفه، عرفان و کلام.
• محمد حسین فهمیده: فیلسوفان نوگرا در فلسفه دین و اخلاق.
۴. فیلسوفان معاصر با گرایش‌های فلسفه تحلیلی و غربی
• محمود سریع القلم: فلسفه اجتماعی و علوم انسانی.
• احمد آرام: فلسفه عرفانی و تطبیقی.
• اصغر فرزانه: فلسفه اخلاق و فلسفه تعلیم و تربیت.
 

فهرست نسبتاً جامع از فلاسفه ایرانی عصر جدید (قرن ۱۳ تا ۱۴ هجری شمسی / اوایل قرن ۲۰ تا امروز) همراه با حوزه فعالیتشان.

 این فهرست شامل فیلسوفان اسلامی، تحلیلی، غرب‌گرا و معاصر است:
الف) فلاسفه اسلامی و فلسفه دینی
• سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۹۸–۱۳۹۲) – فلسفه اسلامی، تفسیر قرآن
• مرتضی مطهری (۱۳۱۱–۱۳۵۸) – فلسفه اسلامی، کلام، اخلاق
• سید جواد طباطبایی (متولد ۱۳۲۲) – فلسفه سیاسی و تاریخ اندیشه
• محمد تقی جعفری (۱۳۱۱–۱۳۷۰) – فلسفه، کلام، عرفان
• علامه جعفری (۱۳۰۴–۱۳۷۰) – فلسفه اسلامی، عرفان
• سید حسین نصر (متولد ۱۳۱۲) – فلسفه اسلامی و فلسفه مشاء
• محمد غروی – فلسفه اخلاق و عرفان
• احمد آرام – فلسفه عرفانی و تطبیقی
ب) فلاسفه تحصیل‌کرده در غرب و فلسفه تحلیلی
• ابوالحسن نجفی (۱۳۰۸–۱۳۹۰) – فلسفه و نقد فلسفی
• اصغر حبیبی – فلسفه علم و فلسفه تحلیلی
• اصغر فرزانه – فلسفه اخلاق و فلسفه تعلیم و تربیت
• محمود سریع القلم – فلسفه اجتماعی و علوم انسانی
• محمدرضا حکیمی (۱۳۱۹–۱۴۰۰) – فلسفه و عرفان اسلامی
• سعید رضا عاملی – فلسفه اجتماعی و فلسفه علم
ج) فلاسفه علم و فلسفه نوین
• محمود حسابی (۱۲۹۸–۱۳۷۷) – فلسفه علم و فیزیک
• محمدعلی اسلامی ندوشن (۱۳۰۲–۱۳۹۰) – فلسفه ادبی و فلسفه تاریخ
• احمد کسروی (۱۲۷۱–۱۳۳۵) – فلسفه تاریخ و فلسفه اجتماعی
• عبدالله جوادی آملی (متولد ۱۳۱۳) – فلسفه اسلامی، تفسیر و حکمت
• محمدعلی موحد (۱۳۰۹–۱۳۹۸) – فلسفه اسلامی و عرفان
د) فلاسفه سیاسی و اجتماعی
• صادق زیباکلام (متولد ۱۳۳۰) – فلسفه سیاسی
• عباس میلانی (متولد ۱۳۲۸) – فلسفه تاریخ و فلسفه اجتماعی
• حسین بشیریه – فلسفه سیاسی و فلسفه تاریخ
• مصطفی ملکیان (متولد ۱۳۳۴) – فلسفه اخلاق، فلسفه دین
هـ) دیگر فلاسفه معاصر و تحلیلی
• حسین نیک‌روش – فلسفه علم
• علی شریعتی (۱۳۳۲–۱۳۵۶) – فلسفه اجتماعی و فلسفه دین
• محمدعلی ابطحی – فلسفه اجتماعی و فلسفه سیاسی
• علی میرفطروس – فلسفه اخلاق و فلسفه تعلیم و تربیت
• محمدرضا شفیعی کدکنی (۱۳۰۶–۱۳۹۰) – فلسفه ادبی و عرفانی
• عبدالکریم سروش (متولد ۱۳۱۲) – فلسفه دین و فلسفه تطبیقی
• ناصر خسرو – (تأثیر فلسفه اسلامی بر ایران معاصر)
تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی 

معرفی کتاب چلچراغ(اثر پروفسور علی رجالی)

کتاب جدید آقای دکتر علی رجالی

مجموعه ای قصیده های سی بیتی

چلچراغ
جهت تهیه پیام دهید
👇👇👇
meisami_mah@

معرفی کانال تاریخ ریاضیات و فلسفه

باسمه تعالی

در کانال تاریخ ریاضیات و فلسفه به آدرس

RejaliMathematicsChannel

 در تلگرام، شرح و معرفی ریاضی دانان و فیلسوفان ایران و جهان  در حال و گذشته آمده است.

مدیر کانال

دکتر علی رجالی

لیست فلاسفه و ریاضی دانان جهان

باسمه تعالی

لیست فلاسفه

در ادامه فهرستی از ریاضی‌دانان و فیلسوفان مهم تاریخ را برایتان دسته‌بندی کرده‌ام.
 ریاضی‌دانان برجسته
• فیثاغورس (Pythagoras) – بنیان‌گذار مکتب فیثاغورسی، قضیه فیثاغورس.
• اقلیدس (Euclid) – پدر هندسه، نویسنده‌ی اصول.
• ارشمیدس (Archimedes) – نابغه یونانی در هندسه و مکانیک.
• آپولونیوس (Apollonius) – هندسه مخروطات.
• دیوفانتوس (Diophantus) – بنیان‌گذار جبر.
• محمد بن موسی خوارزمی – بنیان‌گذار علم جبر و الگوریتم.
• ابن هیثم – ریاضی‌دان و فیزیک‌دان، بنیان‌گذار اپتیک نوین.
• عمر خیام – جبر، هندسه، و اصلاح تقویم.
• شرف‌الدین طوسی – معادلات درجه سوم.
• لئوناردو فیبوناچی – دنباله فیبوناچی، معرفی اعداد هندی-عربی به اروپا.
• رنه دکارت – هندسه تحلیلی.
• پیر دو فرما – قضیه آخر فرما، نظریه اعداد.
• ایزاک نیوتن – حساب دیفرانسیل و انتگرال، مکانیک.
• گوتفرید لایبنیتس – بنیان‌گذار حساب دیفرانسیل همراه نیوتن.
• اویلر (Euler) – پربارترین ریاضی‌دان تاریخ.
• لاپلاس – مکانیک آسمانی و احتمالات.
• گاوس – شاهزاده‌ی ریاضیات، نظریه اعداد، آمار، هندسه.
• ریمان – هندسه ریمانی، آنالیز مختلط.
• لبگ – نظریه اندازه و انتگرال.
• کورت گودل – منطق ریاضی، قضایای ناتمامیت.
 فیلسوفان برجسته
• سقراط – پایه‌گذار فلسفه‌ی اخلاق.
• افلاطون – عالم مُثُل، آکادمی آتن.
• ارسطو – منطق، متافیزیک، اخلاق و سیاست.
• فلوطین – نوافلاطونی‌گری.
• فارابی – فیلسوف اسلامی، مؤسس فلسفه مشائی در اسلام.
• ابن‌سینا – فیلسوف و پزشک، مؤلف شفا و نجات.
• ابن‌رشد – شارح بزرگ ارسطو.
• سهروردی – بنیان‌گذار حکمت اشراق.
• ملاصدرا – حکمت متعالیه.
• توماس آکویناس – فیلسوف مسیحی قرون وسطی.
• دکارت – پدر فلسفه جدید، "می‌اندیشم پس هستم".
• اسپینوزا – فلسفه وحدت وجود.
• جان لاک – تجربه‌گرایی.
• هیوم – شکاکیت و تجربه‌گرایی.
• کانت – نقد عقل محض، فلسفه نقادی.
• هگل – دیالکتیک، ایده‌آلیسم آلمانی.
• شوپنهاور – فلسفه بدبینی.
• نیچه – اراده معطوف به قدرت، نقد اخلاق.
• مارکس – ماتریالیسم دیالکتیک.
• هایدگر – هستی‌شناسی، اگزیستانسیالیسم.
 ریاضی‌دان ـ فیلسوفان برجسته
• فیثاغورس
• فیلسوف و ریاضی‌دان یونانی.
• باور به «عدد» به‌عنوان اساس هستی.
• افلاطون
• فیلسوف یونانی.
• به هندسه اهمیت ویژه می‌داد («کسی که هندسه نداند، وارد نشود»).
• ارسطو
• فیلسوف یونان باستان.
• آثار ریاضی و منطق او پایه‌گذار علم شدند.
• فلوطین
• فیلسوف نوافلاطونی.
• پیوند میان ریاضیات و عرفان فلسفی.
• ابن‌سینا
• فیلسوف و پزشک بزرگ ایرانی.
• در ریاضیات نیز آثار مهمی دارد.
• عمر خیام
• ریاضی‌دان، منجم و فیلسوف ایرانی.
• در جبر و هندسه ابتکارات بزرگ داشت، و در فلسفه به مباحث هستی‌شناسی پرداخت.
• نصیرالدین طوسی
• فیلسوف و منجم ایرانی.
• بنیان‌گذار رصدخانه مراغه و اصلاح‌کننده هندسه.
• فارابی
• فیلسوف اسلامی.
• در منطق و موسیقی جنبه‌های ریاضی را وارد فلسفه کرد.
• ابن رشد
• فیلسوف اندلسی و شارح ارسطو.
• در ریاضیات و پزشکی نیز آثار دارد.
• رنه دکارت
• فیلسوف و ریاضی‌دان فرانسوی.
• بنیان‌گذار هندسه تحلیلی و فلسفه جدید.
• گوتفرید لایبنیتس
• فیلسوف و ریاضی‌دان آلمانی.
• هم‌زمان با نیوتن حساب دیفرانسیل را بنیان گذاشت.
• بلز پاسکال
• ریاضی‌دان و فیلسوف فرانسوی.
• در نظریه احتمالات و فلسفه دین صاحب‌نظر بود.
• ایزاک نیوتن
• ریاضی‌دان و فیزیک‌دان.
• در فلسفه طبیعی و متافیزیک اندیشه‌های عمیق داشت.
• کانت
• فیلسوف آلمانی.
• فلسفه او با هندسه و ریاضیات (مفاهیم زمان و مکان) پیوند نزدیک دارد.
• برتراند راسل
• فیلسوف و منطق‌دان انگلیسی.
• بنیان‌گذار منطق جدید و نظریه مجموعه‌ها.
اگر بخواهید، می‌توانم این لیست را به شکل جدول زمان‌بندی‌شده (از یونان باستان تا عصر معاصر) تنظیم کنم تا روند تاریخی روشن‌تر شود.
 ریاضی‌دانان ایرانی
• ابو ریحان بیرونی (۳۶۳–۴۴۴ هـ.ق) – ریاضیات، نجوم، جغرافیا، و هندسه.
• محمد بن موسی خوارزمی (حدود ۱۶۰–۲۴۳ هـ.ق) – جبر و الگوریتم، ریاضیات کاربردی.
• عمر خیام نیشابوری (۴۲۷–۵۱۰ هـ.ق) – جبر، هندسه، و اصلاح تقویم.
• نصیرالدین طوسی (۵۹۷–۶۷۲ هـ.ق) – ریاضیات، مثلثات، نجوم، فلسفه.
• خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی (۶۳۵–۷۰۲ هـ.ق) – ریاضیات و آمار در تاریخ جهان.
• ابوالحسن کرجی – هندسه و حساب.
• سید احمد نجم‌آبادی – ریاضیات و نجوم.
• میرزا حسن قاجار – جبر و هندسه.
• محمدحسین غفاری (ابوریحان جدید) – نظریه اعداد و جبر مدرن.
🔹 فیلسوفان ایرانی
• فارابی (۲۵۰–۳۳۹ هـ.ق) – فلسفه مشائی، منطق و سیاست.
• ابن سینا (۳۷۰–۴۲۸ هـ.ق) – فلسفه، پزشکی، الهیات، منطق و حکمت.
• سهروردی (۵۵۰–۵۹۸ هـ.ق) – حکمت اشراق و فلسفه نور.
• نصیرالدین طوسی (۵۹۷–۶۷۲ هـ.ق) – فلسفه، کلام و اخلاق.
• خواجه عبدالله انصاری – عرفان و حکمت عملی.
• ملاصدرا شیرازی (۹۸۷–۱۰۶۰ هـ.ق) – فلسفه متعالیه و حکمت وجودی.
• محمد غزالی نیشابوری – کلام و فلسفه اسلامی.
• شیخ شهاب‌الدین سهروردی – فلسفه نور و حکمت اشراقی.
• میرعلی شیرازی – فلسفه اخلاق و سیاست.
تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی