باسمه تعالی
فرازهایی از نامه حضرت علی به مالک اشتر
قسمت سوم
قصیده (۲۸)
بدترین همکار در سطح وزارت ، بی گمان
در میان صاحبان قدرت و زور و سنان
چون وزیران و مدیران وزارت ، قبل تو
تا توانی کن تو دوری از مرام و خویشان
جملگی همدست ظالم در صدارت بوده اند
چون که آنان خود ستمکارند ، در جمع سران
تا توانی کن حذر از نصب اینان در نظام
در سمت های وزارت، می کنند فتنه چنان
مطمئنا می توان افراد لایق را شناخت
وانگهی منصوب گردند ، در صدارت نزدتان
تا نگردد در صدارت خدشه در کار و امور
دان که آنان دور باشند از خطا و هر زیان
بین مردم بهترین کس در مناصب را گزین
تا نماند کار مردم بر زمین ، با حذفشان
می کنند آنان تو را یاری به از افراد قبل
چون نباشد بستگی در قدرت پیشینیان
رنج اینان بر تو اندک باشد و همراه تو
دوستی با تو نمایند ، در مصاف دیگران
تا توانی کن محبت بر عموم خادمان
دوستی کن هم به خلوت هم به جلوت بی امان
بهترین همکار تو باید بود اصلح ترین
چون تواند حق بگوید بر امیر و هم سران
گر چه تلخ است انتقاد و موجب ناراحتی
حرف حق را بشنو از مردان خوب هر زمان
از ستایش های بی جا و تملق شو به دور
باعث خود برتری و سرکشی گردد هر آن
همنشینی با بزرگان صدیق و بی ریا
می برد بالا تو را در عالم و کون و مکان
جاهلان و عاقلان یکسان نباشند نزد تو
شخص بد کاره نباشد ، چون فهیم و سالکان
گر چنین کردی ، بدان هر گز نباشد رغبتی
از برای طالبان خدمت و همسنگران
حسن ظن رعیتان با خدمتت گردد سبب
تا نگردد موجب رنجیدن و آه و فعان
دور گردد رنج و آسیب همه با حسن ظن
تا توانی کن تو نیکی بر رعایا همچنان
گر نمایی خوار و تحقیر و ذلیل و هم زبون
دان نماند حس ظن بر آمران و بر سران
سنتی بر پا مکن بر ضد آداب و سنن
کن گرامی سنت و آئین و رسم مردمان
سنت نیکوی امت آمده از اهل ذوق
گه بزرگان ادب ،گه عالمان هر زمان
تا توانی با حکیمان در امور مملکت
گفتگو کن ، مشورت کن ، بی امان
جامعه دارد صنوف مختلف با کار خاص
جملگی وابسته بر یکدیگر اند ، در کارشان
عده ای مشغول صنعت ، عده ای مشغول کار
تا نباشند سفره ی مردم ، تهی از قوت و نان
عده ای مشغول تحصیل علوم اند و نجوم
تا رصد گردد جهان ، در عالم و هم کهکشان
با خراج و مالیات و هم عوارض از صنوف
می شود تامین مالی هر حکومت در جهان
مجریان لشکری و کشوری هم در نظام
خادمانی پاک باشند ، از برای مردمان
زینتی باشند آنان از برای جامعه
چون دژی محکم ، برای حاکمان و والیان
میثمی راه خدا را طی نما در طول عمر
کار نیکو تا قیامت ماندگار است در جهان
این قصیده می کند تبین مرام مرتضی
تا توانی کن رجالی راه خوبان را بیان
سراینده
دکتر علی رجالی
- ۹۹/۱۰/۲۱