گنج پادشاهی

باسمه تعالی
برداشتهایی از اشعار مولانا
ابیات :۱۷۴۳ تا ۱۷۴۶
گنج پادشاهی

بند کن چون سیل سیلانی کند
ور نه رسوایی و ویرانی کند
من چه غم دارم که ویرانی بود
زیر ویران گنج سلطانی بود
غرق حق خواهد که باشد غرق‌تر
همچو موج بحر جان زیر و زبر
زیر دریا خوشتر آید یا زبر
تیر او دلکش‌تر آید یا سپر

مولانا می گوید همانطوریکه آب انباشته می شود ، سیلاب راه می افتد و آبادی ها را در مسیر خود خراب می کند. سخنان عارفانه وقتی بیش از حد گفته شد، سالکان را خسته می کند.زیرا ظرفیت وجودی افراد متمایز است و امکان دارد که تحمل بعضی سخنان را نداشته باشند و دست از مشی و راه سلوکی که در پیش گرفته اند بردارند.بعلاوه ممکن است باعث سستی ایمان آنها هم بشود.لذا مولانا به خود تذکر می دهد که در گفتن مطالب عرفانی حدود را رعایت کن.از ادامه آنها خود داری کن.زیرا امکان دارد رسوایی و خرابی و تباهی به دنبال داشته باشد.سالکی که تازه قدم در این راه گذاشته است، نمی تواند تحمل کند.همانند بچه شیر خواری که بجای شیر به او لقمه های غذا داده شود.لذا نه تنها باعث رشد او نمی گردد بلکه امکان خفگی و هلاکت او وجود دارد.
مولانا در ادامه می گوید من طالب ویرانی هستم.زیرا در اثر همین ویرانی هاست که گنج های گران قیمت خودشان را در زیر خاک نشان می دهند.او می گوید کسی که عاشق خداست، دلش می خواهد غرق در دریای عشق حق تعالی گردد و هر قدر بیشتر غرق گردد و در عمق این دریا فرو برود لذت بیشتر می برد.بر خلاف دنیا پرستان، که اگر انسان غرق در دریای دنیا شد، دنبال یک غریق نجات است تا او را از این مهلکه نجات دهد.اگر به امواج دریا بنگرید، پائین یا بالا رفتن امواج برای آب دریا اهمیتی ندارد و برای آب یکسان است.
مولانا می گوید کسی که غرق دریای عشق الهی باشد، دیگر بالا و پائین بودن برای او فرقی نمی کند.همانطوریکه برای موج دریا زیر یا زبر بودن در دریا فرقی ندارد.او می گوید برای انسان عاشق وسالک الی الله درد و رنج و مصیبتهایی که بر او وارد می شود با خوشحالی و نعمت هایی که شامل حالش می شود فرقی نمی کند.
برای انسان هایی که چند روزی در سیر و سلوک قدم بر می دارند، در ابتدا ممکن است دچار سختی و زحماتی شوند.اما بعد از صبر و تحمل سختی ها ، خداوند مشکلات آنها را حل می کند.

گر عشق  لقا باشد، سهل است مصیبت ها   
چون در ره یزدانی، شهد است ملامت ها
بی نور خدا تاراست طى کردن این دنیا           
 بی هادی و پیغمبر، دور است مسافت ها


دکتر علی رجالی
@alirejali