بحث و جدل

باسمه تعالی
برداشتهایی از اشعار مولانا
ابیات : ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۵
بحث و جدل

کاملی گر خاک گیرد زر شود
ناقص ار زر برد خاکستر شود
چون قبول حق بود آن مرد راست
دست او در کارها دست خداست
دست ناقص دست شیطانست و دیو
زانک اندر دام تکلیفست و ریو
جهل آید پیش او دانش شود
جهل شد علمی که در منکر رود
هرچه گیرد علتی علت شود
کفر گیرد کاملی ملت شود
ای مری کرده پیاده با سوار
سر نخواهی برد اکنون پای دار

مولانا می گوید که انسان های کامل همانند گل می باشند که اگر آب پای خاک آنها ریخته شود ، از آنها بوی عطر به مشام می رسد.همچنین انسانهای ناقص همچون خار می مانند که اگر آب هم پای خاک آنها بریزید بوته خار رشد می کند.
اگر به انسانهای کامل، چیزهای بی ارزش بدهید،آنرا به چیزهای با ارزش تبدیل می کنند.حتی اگر به آنان مشتی خاک بدهید،آنرا می توانند به طلا تبدیل کنند.بالعکس اگر به انسانهای ناقص حتی زر بدهید ،آنرا به خاکستر تبدیل می کنند.شما اگر همنشین انسانی کامل شوید، بتدریج کامل می گردید.متقابلا حتی اگر انسان کامل باشید ، اگر همواره همنشینی با یک انسان ناقص داشته باشید، بتدریج شما هم ناقص می گردید. زیرا انسان کامل، مورد تائید خدای متعال می باشد.لذا دست او، همانند دست خدا عمل می کند.متقابلا انسان های ناقص که از معرفت های الهی بهره ای نبرده اند، دست آنها همانند دست شیطان می ماند.اینان اگر کاری را انجام دهند از روی عشق نیست، بلکه از روی حیله و تزویر می باشد.اینان حتی اگر تظاهر به دینداری و انجام عبادات نمایند، برای فریب مردم است.
مولانا می گوید انسان کامل، می تواند انسان جاهل را عالم کند.متقابلا یک انسان جاهل، یک انسان کامل را به یک انسان ناقص و جاهل تبدیل می کند.انسان های ناقص همانند انسان های بیمار می مانند که اگر یک چیز خوب هم به آنها بدهید، بیماری آنها تشدید می گردد.برای مثال خربزه برای انسان سالم خوب است ولی اگر انسانی که بیمار است آنرا بخورد بیماریش تشدید می گردد.
انسانهای ناقص همانند افراده پیاده و انسانهای کامل همانند افراد سواره هستند.مولانا می خواهد بگوید که ریشه جدال و ستیزه جویی انسان های ناقص با انسان های کامل در هوای نفس تو دارد.بیا و پا روی نفس خود بگذار و از جدال با آنها پرهیز کن.

از جدل پرهیز کن ای با خرد
آن تجارت نیست چون داد و ستد
جهل و نادانی بلای جان ماست
ریشه در نفس است و در کبر و حسد

      
دکتر علی رجالی
@alirejali