۸باسمه تعالی
برداشتهایی از اشعار حافظ
غزل ۹ _ بیت اول
هفت منزل
رونق عهد شباب است، دگر بستان را
میرسد مژده گل، بلبل خوش الحان را
رونق به معنای روشنایی و رواج است.منظور از عهد،عصر و زمانه است.شباب، یعنی جوانی .منظور از دگر ،یعنی بار دیگر است.به گلستان و باغ، بستان گویند.منظور از گل،گل رز است.سایر گلها به اسم یاد می شوند.
بلبل پرنده خوش آوازه ای است که هر آواز را دوبار نمی خواند.آنرا هزار دستان نیز گویند ، زیرا بلبل هزاران نغمه را می خواند.به بلبل نام های دیگر همچون مرغ چمن ،عندلیب،مرغ سحرو نیز مرغ خوش الحان گویند.
بلبل در نظر عارفان کنایه از سالکی دارد که مدتها ریاضت کشیده و منتظر فضیلتی از طرف خدای متعال است.زیرا بلبل در زمستان ساکت است و منتظر بهار است تا گل را ببیند و آواز بخواند.همچنین گل در نظر عارفان کنایه به حضرت حق دارد.
جوانی فصل کسب خوشی است.در مقابل پیری زمان از دست دادن هاست.حافظ می گوید بوستان هم مانند انسان دوران جوانی و پیری دارد.بهار دوره جوانی و زمستان دوره پیری گلستان در یک سال است.
حافظ می گوید بار دیگر زمان رونق و رواج باغ فرا رسید تا بلیل خوش خوان به وصال خود،یعنی گل ،برسد.در حقیقت حافظ می خواهد بگوید که یک انسان عارف،در انتظار وصال حضرت حق است.همانند بلیل که تنها گل را می خواهد تا لب به آواز گشاید و هزاران نغمه را بخاطر روی گل بخواند.او بدون گل نمی خواند و سخنی نمی گوید وساکت است.
حافظ می خواهد بگوید همانطوریکه بلبل با پشت سر گذاشتن فصل برگ ریزان،به وصال خود که گل است رسید.توی انسان هم می توانی با گذر از هوای نفس،به محبوب و وصال خود برسی.
هفت منزل طى کنند، مردان دین
توبه و خود سازی و کسب یقین
بندگی حق، اگر افزون شود
در کفت یابی، تو افلاک و زمین
دکتر علی رجالی
@alirejali
- ۹۷/۰۱/۱۹