شرحی بر دعای مقاتل

باسمه تعالی

دعای مقاتل

ای خالق بی‌کران و دادار جهان
ای نور رهایی ز غم و رنج زمان
در عجز وجود خویش فریاد زنم
یا رب، به توام امید در هر دوران

---

شرح و تفسیر مصرع اول:

"ای خالق بی‌کران و دادار جهان"
در این مصرع، سخن از عظمت و قدرت الهی است که خداوند را به عنوان خالق بی‌کران و دادار (آفریدگار) جهان معرفی می‌کند.

• خالق بی‌کران: به قدرت نامحدود خداوند در آفرینش اشاره دارد؛ او که آفریننده‌ی کل هستی است و هیچ محدودیتی ندارد.
• دادار جهان: خداوند، نه تنها خالق است، بلکه مدبر و نگهدارنده همه چیز نیز هست.

پیام عرفانی:
این مصرع نشان می‌دهد که انسان در برابر خالق مطلق چقدر کوچک و ناتوان است و تنها به او می‌تواند توکل کند.

---

شرح و تفسیر مصرع دوم:

"ای نور رهایی ز غم و رنج زمان"
در این مصرع، خداوند به عنوان نور و روشنی‌بخش زندگی توصیف می‌شود که از هر رنج و اندوهی رهایی می‌بخشد.

• نور رهایی: خداوند منبع روشنایی و هدایت است که دل‌ها را از تاریکی غم نجات می‌دهد.
• غم و رنج زمان: اشاره به سختی‌ها و مشکلات زندگی دنیوی دارد که تنها با تکیه بر خداوند می‌توان از آن‌ها رهایی یافت.

پیام عرفانی:
انسان در مشکلات و سختی‌ها باید به نور الهی پناه برد، چرا که تنها خداوند است که دل‌ها را آرامش می‌بخشد.

---

شرح و تفسیر مصرع سوم:

"در عجز وجود خویش فریاد زنم"
در این مصرع، شاعر به عجز و ناتوانی خود در برابر مشکلات اعتراف می‌کند و با صدای بلند از خداوند یاری می‌طلبد.

• عجز وجود: انسان به ضعف و ناتوانی ذاتی خود در برابر قدرت بیکران الهی اعتراف می‌کند.
• فریاد زنم: به معنای تضرع و نیایش است که از دل برخاسته و به درگاه خداوند تقدیم می‌شود.

پیام عرفانی:
وقتی بنده عجز و نیاز خود را به درگاه خداوند اعلام می‌کند، در واقع راهی به سوی تسلیم و رضا می‌یابد.

---

شرح و تفسیر مصرع چهارم:

"یا رب، به توام امید در هر دوران"
این مصرع بیانگر امیدواری مطلق به خداوند است؛ اینکه انسان در هر شرایطی به رحمت و عنایت الهی دل بسته است.

• امید در هر دوران: نشان‌دهنده پایداری ایمان حتی در سخت‌ترین لحظات است.
• یا رب: خطاب عاشقانه به خداوند که نشان‌دهنده قرب و انس بنده با معبود است.

پیام عرفانی:
این مصرع به امیدواری و توکل اشاره دارد که قلب انسان را از یأس و ناامیدی نجات می‌دهد.

---

جمع‌بندی:

این رباعی کوتاه اما پرمغز، در بردارنده‌ی مفاهیم عمیق توحیدی و عرفانی است. شاعر با اعتراف به عجز خود و بیان امید به خداوند، سیر روحانی خویش را در قالب مناجات عاشقانه بیان کرده است.
اگر مایل باشید، می‌توانم رباعیات بیشتری با این سبک برایتان بسرایم یا درباره‌ی مضامین عرفانی مشابه گفتگو کنیم.

دعای مقاتل بن سلیمان بلخی یکی از ادعیه معروف شیعه است که به امام زین‌العابدین (ع) منسوب شده است. این دعا از زبان مقاتل بن سلیمان بلخی (مفسر بزرگ قرن دوم هجری) روایت شده و به دلیل جامعیت در توحید، حمد، تسبیح و تمجید الهی مورد توجه قرار گرفته است.

ویژگی‌های برجسته دعا

1. توحید و یگانگی خداوند:
   دعا با تأکید بر یکتایی خداوند آغاز می‌شود و به‌صورت مفصل به صفات جمال و جلال الهی می‌پردازد.

2. بیان صفات الهی:
   در این دعا، صفات مختلف خداوند همچون علم، قدرت، حکمت، رحمت و کبریایی به زیبایی توصیف شده‌اند.

3. استفاده از اسمای حسنی:
   دعای مقاتل حاوی نام‌های زیبای الهی است که در بسیاری از موارد با نوعی ترتیب معنوی و عرفانی همراه است.

4. ادبیات فاخر و موزون:
   دعا به‌گونه‌ای سروده شده که از نظر بلاغت و فصاحت در اوج قرار دارد و به همین دلیل خواندن آن، روح انسان را به سوی قرب الهی می‌کشاند.

---

محتوای عرفانی دعای مقاتل

دعای مقاتل با بیان عظمت و کبریایی خداوند آغاز می‌شود و به تدریج وارد مراحل شناخت ذات، صفات و افعال الهی می‌گردد. این دعا با دربرداشتن مفاهیم عمیق عرفانی، در واقع یک نوع مناجات عاشقانه با خداوند است که عاشق از روی شوق و محبت، به حمد و ستایش معشوق می‌پردازد.

---

ابعاد معرفتی دعا

این دعا از نظر معرفت‌شناسی، یک توحیدنامه جامع است که به نوعی می‌توان آن را سیر سلوک توحیدی دانست. در این دعا، بنده با اذعان به عجز خود، به کمال مطلق خداوند معترف شده و با نفی هرگونه شرک و نقص، بر یگانگی و عظمت خداوند تأکید می‌کند.

---

نظر عرفا درباره دعای مقاتل

بسیاری از عرفا و سالکان طریقت، این دعا را چون گنجینه‌ای از توحید و معرفت می‌دانند و آن را در کنار دعاهای معروفی همچون دعای جوشن کبیر بسیار ارزشمند تلقی می‌کنند.
به اعتقاد عرفا، روح تسلیم و رضا که در این دعا موج می‌زند، سالک را به فنا در توحید می‌رساند.

---

کاربرد دعای مقاتل در سیر و سلوک عرفانی

این دعا به دلیل غنای معنوی و توحیدی، در محافل عرفانی و شب‌زنده‌داری‌ها خوانده می‌شود. توصیه شده که اهل سلوک با تأمل در مفاهیم آن، خود را در برابر عظمت الهی کوچک ببینند و از هرگونه ادعا و خودبینی پرهیز کنند.

---

جمع‌بندی

دعای مقاتل، علاوه بر اینکه از نظر ادبی و فصاحت در اوج قرار دارد، از نظر مضامین عرفانی و توحیدی نیز اثری گران‌بهاست. سالکان طریق الی‌الله می‌توانند با خواندن و تدبر در این دعا، به معرفت الهی نزدیک‌تر شوند و خلوص نیت و عبودیت را در وجود خود تقویت کنند.

تهیت و تنظیم

دکتر علی رجالی

مجموعه رباعیات ده گانه دعا(۳)

 

باسمه تعالی

مجموعه رباعیات ده گانه دعا(۳)

 

دعای شعبانیه

الهی ز عشقت دلم بی‌قرار
ز شوقت دلم هست در انتظار
بده دیده‌ای، جلوه‌ای کن مرا
که جز تو ندارم به دل هیچ یار

 

 

 

دعای مشلول

بگشا گره از دل و روانم، یا حق
رحمی بنما، به روح و جانم، یا حق
دستم به دعا سوی یزدان باشد
یک دم بنگر، که ناتوانم، یا حق

 

 

دعای مقاتل
ای خالق بی‌کران و دادار جهان
ای نور رهایی ز غم و رنج زمان
در عجز وجود خویش فریاد زنم
یا رب، به توام امید در هر دوران

 

دعای شفا
ای  خدای همگان، ما یاری
صاحب عفو و کرم، غمخواری
درد و بیماری ما درمان کن
ای شفا بخش دل و بیماری

 

 

دعای مستجار
یا رب، ز گناهم به کجا رو آرم؟
بر درگه تو، بی صدا رو آرم
این دل به غم و تیرگی آلوده شده
بگشای دری به بینوا رو آرم

 

دعای ام داوود
ای خالق جان،زخم دل درمان کن
از لطف و کرم، هر زمان احسان کن
ای فارغ از درد و غم و هر سختی
راز دل ما، بر کسان پنهان کن

 

دعای صحیفه
ای خالق دل، از خطایم بگذر
در طول زمان، از جفایم بگذر
جاری بنما رحمتت را بر من
راهی بنما، رهنمایم بگذر

 

 

دعای علقمه
ای علقمه! عاشقانه پیمودی راه
با خون خودت نوشتی اسرار نگاه
در موج بلا شکفتی از عشق حسین
چون رود روان به کربلا رفتی گاه
 

 

دعای آل یاسین
ای شافع روز محشر و روز حساب
ای آل رسول، منجی رنج و عذاب
ای اهل کرم، مظهر لطف و سخا
ای اهلِ جلال و معرفت، ما دریاب

 

 

دعای مجیر
ای داده امان بر ضعیفان، یا رب
رحمت بفرست بر فقیران، یا رب
که لطف تو بی‌کران و بی‌پایان است
از مهر خودت ، ده فراوان، یا رب

 

 

 

سراینده

دکتر علی رجالی

۱۴۰۴/۱/۸

شرحی بر دعای مستجار

 

باسمه تعالی

دعای مستجار
یا رب، ز گناهم به کجا رو آرم؟
بر درگه تو، بی صدا رو آرم
این دل به غم و تیرگی آلوده شده
بگشای دری به بینوا رو آرم

این دعای مستجار شامل مضامین گوناگون و عمیق معنوی است که در هر مصرع می‌توان جنبه‌ای از احساسات انسان در برابر گناه و نیاز به رحمت خداوند را مشاهده کرد. در ادامه شرح و تفسیر هر مصرع به تفصیل آمده است:

1. "یا رب، ز گناهم به کجا رو آرم؟"

در این مصرع، شاعر با استفاده از واژه «یا رب» به طور مستقیم از خداوند کمک می‌طلبد. «گناهم» اشاره به گناهان و معاصی است که بار سنگینی بر دوش گناهکار گذاشته و او را در مواجهه با آن‌ها درمانده کرده است. سؤال «به کجا رو آرم؟» بیانگر احساس یأس و ناامیدی است؛ گویا شاعر از شدت گناه و بار سنگین آن، نمی‌داند باید به کجا پناه ببرد. این سؤال نشان‌دهنده گم‌گشتگی و درماندگی انسان در برابر اشتباهات و گناهانش است.

2. "بر درگه تو، بی صدا رو آرم"

شاعر در این مصرع به طور خاص از خداوند خواسته که بی‌صدا و بی‌هیچ ادعایی به درگاه او روی آورد. این درخواست، به معنای تواضع و خاکساری است؛ یعنی انسان بدون هیچ گونه منّت یا فریادی از دل، با فروتنی و آرامش به درگاه خداوند رجوع کند. «بی صدا» نشان‌دهنده درون‌گرایی و التماس بی‌صوت است که در آن هیچ گونه شایستگی برای درخواست از خداوند احساس نمی‌شود، جز رحمت و مغفرت او.

3. "این دل به غم و تیرگی آلوده شده"

در این مصرع، شاعر به وضوح اشاره به وضعیت درونی خود دارد که دل او در اثر گناه، غم و تیرگی‌هایی همچون غم و اندوه‌های ناشی از گناه آغشته شده است. «دل» نماد درونی انسان است که پس از مرتکب شدن به گناه، دیگر به همان روشنی و صفای پیشین نیست و در اینجا از سیاهی و تیرگی رنج می‌برد. این مصرع بیانگر عمق رنج و ندامت از گناه است و نشان می‌دهد که روح انسان از ارتکاب به گناه دچار تیرگی و کدورت شده است.

4. "بگشای دری به بینوا رو آرم"

در این مصرع، شاعر به طور مستقیم از خداوند می‌خواهد که دری از رحمت و بخشش به روی او بگشاید. «دری به بینوا» استعاره‌ای از دروازه‌های مغفرت است که تنها خداوند قادر به گشودن آن است. «بینوا» به معنای کسی است که از رحمت خداوند بی‌بهره است یا به دلیل گناهانش احساس بی‌کسی و بی‌پناهی می‌کند. در این درخواست، شاعر از خداوند می‌خواهد که درهای رحمت و بخشش را به روی او بگشاید و او را از وضعیتی که در آن گرفتار است، رهایی بخشد.

نتیجه‌گیری:

در این دعا، شاعر در حال تضرع و درخواست از خداوند است تا او را از گناه و تیرگی‌های درونی‌اش نجات دهد. هر مصرع به نوعی بیانگر حالتی از فروتنی، پشیمانی و درخواست بخشش از خداوند است. شاعر به دلی پاک و دل‌آرام که پیش از گناه، در پرتو نور خداوند درخشیده بود، بازگشت می‌جوید و از خداوند می‌خواهد که راهی به سوی بخشش برای او بگشاید.

 

دعای مستجار یکی از دعاهای معروف شیعه است که در کتاب‌های معتبر دعا مانند مفاتیح‌الجنان آمده است. این دعا را در کنار مقام مستجار (پناهگاه)، که یکی از مکان‌های مقدس در کنار کعبه است، می‌خوانند.

مقام مستجار:

مستجار به معنای پناهگاه است و این مکان در پشت کعبه، نزدیک رکن یمانی قرار دارد. مستجار یکی از چهار گوشه کعبه است که زائران هنگام طواف با چنگ زدن به پرده کعبه در آنجا دعا می‌کنند.

---

مفهوم و محتوای دعای مستجار:

این دعا سرشار از استغاثه و استمداد از درگاه الهی است. دعا کننده در این مکان مقدس از خداوند می‌خواهد که:

1. گناهانش آمرزیده شود.
2. عیوبش پوشیده گردد.
3. دلش از تاریکی‌ها پاک شود.
4. از شر دشمنان و وسوسه‌های شیطان محفوظ بماند.
5. به درجات عالی ایمان و معرفت برسد.

---

ویژگی‌های عرفانی دعای مستجار:

1. نهایت تضرع و انابه:

   • دعا کننده با اشک و ناله به درگاه الهی روی آورده و نهایت عجز و نیاز خود را ابراز می‌کند.

2. طلب پناه از خداوند:

   • انسان در این دعا خود را در برابر قدرت لایزال الهی کوچک می‌بیند و به او پناه می‌برد.

3. آمرزش و بخشش:

   • این دعا نمایانگر رحمت گسترده الهی است که بنده امیدوار است خداوند گناهانش را بیامرزد.

4. پاک‌سازی دل از ظلمت:

   • یکی از زیباترین فرازهای دعا، درخواست برای زدودن تاریکی‌های قلب است. در عرفان، ظلمت دل ناشی از گناه و دوری از خداوند است و دعا کننده از خدا می‌خواهد دلش را منور به نور الهی کند.

---

رابطه عرفانی مستجار با حقیقت توحید:

عرفا مقام مستجار را به عنوان محل فناء فی الله تلقی می‌کنند؛ یعنی جایی که بنده از خود خالی شده و به سوی حق استغاثه می‌کند. دعا کردن در این مقام نوعی استمداد از حقیقت یکتایی خداوند است.

---

ارتباط دعای مستجار با عرفان عملی:

در عرفان عملی، سالک باید در مقام استغفار، به درگاه خداوند پناه برد و از آلودگی‌های نفسانی پاک شود. مقام مستجار نماد همین پناه بردن به حق است.

---

پیام‌های عرفانی دعای مستجار:

1. فنا در توحید: بنده در این دعا خود را در دریای بی‌کران توحید غرق می‌بیند.
2. امید به رحمت الهی: با وجود کثرت گناه، بنده به رحمت بی‌پایان حق دل می‌بندد.
3. اعتماد به فضل الهی: دعا کننده می‌داند که فضل خداوند بالاتر از اعمال اوست.

---

جمع‌بندی:

دعای مستجار نمادی از استغاثه بنده به درگاه خداوند و طلب مغفرت و رحمت است. این دعا به ما می‌آموزد که در سختی‌ها و ناتوانی‌ها به پناهگاه امن الهی روی آوریم و دل‌های خود را از تعلقات دنیوی آزاد کنیم.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی

شرحی بر دعای ام داوود

 

دعای ام داوود
ای خالق جان،زخم دل درمان کن
از لطف و کرم، هر زمان احسان کن
ای فارغ از درد و غم و هر سختی
راز دل ما، بر کسان پنهان کن

 

دعای «ام داوود» به طور کلی از زبان فردی نیازمند و دردمند است که به درگاه خداوند توسل جسته و از او درخواست شفا و کمک می‌کند. در ادامه، شرح و تفسیر هر مصرع آورده شده است:

1. "ای خالق جان، زخم دل درمان کن"

این مصرع با اشاره به خداوند به عنوان «خالق جان» (آفریننده روح و جان انسان‌ها)، شاعر از او درخواست می‌کند تا «زخم دل» را درمان کند. «زخم دل» استعاره‌ای است برای رنج‌ها، غم‌ها و گناهان انسان که قلب او را آزار می‌دهد. این بخش از دعا، درخواست شفا و التیام روحانی از خداوند است، که او قادر به درمان تمام دردهای درونی و روحی انسان است.

2. "از لطف و کرم، هر زمان احسان کن"

در این مصرع، شاعر از خداوند می‌خواهد که از «لطف و کرم» بی‌پایان خود، در هر زمانی به او احسان کند. «احسان» به معنای لطف و بخشش است، به ویژه در موقعیت‌های سخت که انسان به یاری و کمک نیاز دارد. این دعا به نوعی از خداوند درخواست دارد که همیشه با نگاه مهربانانه و بخشنده خود، به انسان کمک کند، به ویژه در لحظات دشوار.

3. "ای فارغ از درد و غم و هر سختی"

این مصرع به یکی از ویژگی‌های خداوند اشاره دارد: «فارغ بودن از درد و غم و سختی». خداوند به عنوان موجودی بی‌نیاز و برتر از هر رنج و مشکل، هیچ‌گاه دچار مشکلات دنیوی و روحی نمی‌شود. در این دعا، شاعر از این ویژگی خداوند بهره‌برداری می‌کند و به او اشاره می‌کند که چون خداوند از هر نوع رنج و درد آزاد است، قادر است که به انسان‌هایی که درگیر درد و رنج هستند، کمک کند.

4. "راز دل ما، بر کسان پنهان کن"

در این بخش، شاعر از خداوند می‌خواهد که «راز دل» او را از چشم دیگران پنهان کند. این راز ممکن است شامل احساسات درونی، دردها، گناهان یا اشتباهاتی باشد که انسان نمی‌خواهد به دیگران آشکار شود. این مصرع از خداوند می‌خواهد که در برابر دیگران، حرمت و آبروی فرد را حفظ کند و دردهای درونی او را از چشم مردم پنهان نگه دارد. این درخواست به نوعی به محافظت از کرامت انسان و حفظ وضعیت معنوی او در برابر دیگران اشاره دارد.

نتیجه‌گیری کلی:

دعای «ام داوود» در این رباعی درخواست‌های معنوی و عرفانی از خداوند است. شاعر از خداوند می‌خواهد که دردمندی‌های درونی او را درمان کند، در هر زمانی به او لطف کند، از رنج‌ها و دردها آزاد باشد و در نهایت از کرامت او محافظت کند. این رباعی در تلاش است تا ارتباطی صمیمانه و عاطفی با خداوند برقرار کند و نشان‌دهنده تواضع و درخواست فردی است که در پی آرامش و شفا درونی است.

 

 

دعای ام داوود یکی از دعاهای مشهور در متون اسلامی است که در آن از خداوند درخواست‌های مختلفی برای رسیدن به آرامش، برکت، و رفع مشکلات می‌شود. این دعا از حضرت داوود (ع) روایت شده است و در منابع مختلف دینی و عرفانی به عنوان دعای مجرب برای رفع گرفتاری‌ها و گشایش امور ذکر شده است.

متن دعای ام داوود در برخی نسخه‌ها به شرح زیر آمده است:

"یا مُفرِّجَ الهمِّ و یَا کَاشِفَ الغَمِّ، یَا رَاحِمَ الْمُسِّینَ، یَا دَافِعَ البَلا، یَا فَارِجَ الْکُرُبِ، اَکْشِفْ عَنِّی مَا اَنا فِیهِ بِرَحْمَتِکَ یَا أرحمَ الرَّاحِمینَ."

ترجمه‌ی این دعا به فارسی: "ای گشاینده غم‌ها و ای برطرف‌کننده مشکلات، ای رحمت‌گرنده به درماندگان، ای برطرف‌کننده بلا، ای گشاینده گرفتاری‌ها، بر من بگشا آنچه را که در آن گرفتارم به رحمتت، ای رحم‌کننده‌ترین رحم‌کنندگان."

شرح و تفسیر دعا:

1. "یا مُفرِّجَ الهمِّ و یَا کَاشِفَ الغَمِّ": این بخش از دعا به خداوند متعال اشاره دارد که به عنوان "گشاینده غم‌ها" و "بردارنده غصه‌ها" شناخته می‌شود. در این عبارت، درخواست از خداوند به منظور برطرف کردن نگرانی‌ها و مشکلات است.

2. "یَا رَاحِمَ الْمُسِّینَ": در این جمله، به رحمت خداوند در حق درماندگان اشاره می‌شود. کلمه «مُسِّین» به کسانی اطلاق می‌شود که در وضعیت سخت و دشوار قرار دارند. در اینجا درخواست برای رحم و شفقت خداوند بر کسانی است که در شرایط دشوار زندگی قرار دارند.

3. "یَا دَافِعَ البَلا": این عبارت اشاره به آن دارد که خداوند بلاها و گرفتاری‌ها را از انسان‌ها دور می‌سازد. در این قسمت از دعا، فرد درخواست دارد که خداوند بلاهایی که بر سرش آمده را برطرف کند.

4. "یَا فَارِجَ الْکُرُبِ": این قسمت از دعا به درخواست گشایش در سختی‌ها اشاره دارد. "کُرُب" به معنای دشواری‌ها و سختی‌هاست. بنابراین، این عبارت درخواست برای گشایش از مشکلات است.

5. "اَکْشِفْ عَنِّی مَا اَنا فِیهِ بِرَحْمَتِکَ": در این بخش از دعا، شخص از خداوند می‌خواهد که آنچه او را گرفتار کرده است از طریق رحمت الهی بردارد. این بخش از دعا به نوعی اشاره به امیدواری به رحمت و بخشش الهی در حل مشکلات فردی دارد.

6. "یَا أرحمَ الرَّاحِمینَ": در اینجا، از خداوند با لقب "رحم‌کننده‌ترین رحم‌کنندگان" یاد می‌شود. این عنوان اشاره به بی‌پایانی رحمت خداوند دارد که از همه مهربان‌تر است.

نتیجه‌گیری:

دعای ام داوود یک دعای پر از امید است که در آن فرد با ذکر صفات مختلف خداوند از جمله "گشاینده غم‌ها" و "بردارنده مشکلات"، به درگاه خداوند درخواست می‌کند تا مشکلات و سختی‌هایش برطرف شود. این دعا در میان مسلمانان و اهل دل بسیار محبوب است و به عنوان دعای مجرب برای رفع مشکلات و برکات زندگی شناخته می‌شود.

شرحی بر دعای صحیفه سجادیه

دعای صحیفه
ای خالق دل، از خطایم بگذر
در طول زمان، از جفایم بگذر
جاری بنما رحمتت را بر من
راهی بنما، رهنمایم بگذر

 

این دعا در قالب شعری زیبا و پراحساس، ارتباطی عمیق با معانی معنوی و تضرع به درگاه خداوند برقرار می‌کند. در اینجا، به شرح و تفسیر هر مصرع می‌پردازم:

---

ای خالق دل، از خطایم بگذر

شرح:
این مصرع نشان‌دهنده‌ی تضرع و درخواست از خداوند است. "خالق دل" اشاره به خداوند دارد که آفریدگار و هدایت‌گر دل‌هاست. در اینجا، شاعر از خداوند می‌خواهد که از خطاهای او بگذرد و در این مسیر توبه‌پذیر باشد. خطا به معنای گناه و لغزش‌های انسان است، و شاعر از خداوند می‌خواهد که این اشتباهات او را ببخشد.

تفسیر:
در زندگی انسان، همه در معرض خطا و گناه هستند. این مصرع نشان‌دهنده‌ی انسانیت و احساس ضعف و نیاز به بخشش الهی است. درخواست بخشش، برای رهایی از بند گناه و رسیدن به آرامش درونی است.

---

در طول زمان، از جفایم بگذر

شرح:
در این مصرع، شاعر از خداوند درخواست می‌کند که نه‌تنها از خطاهای گذشته‌اش بگذرد، بلکه از "جفایم" که به معنای ظلم، بدرفتاری یا آسیب‌های ناشی از رفتارهای نادرست به خود یا دیگران است، نیز بگذرد. این درخواست به نوعی تجلی احساس گناه در برابر رفتارهایی است که در طول زمان به دیگران یا به خود کرده است.

تفسیر:
این مصرع نشان‌دهنده‌ی درک عمیق شاعر از اشتباهات و آسیب‌هایی است که در زندگی به دیگران وارد کرده است. از خداوند درخواست می‌کند که نه تنها گناه را ببخشد، بلکه از جفا و ظلم‌هایی که در زندگی مرتکب شده، عبور کند و از آن‌ها بگذرد.

---

جاری بنما رحمتت را بر من

شرح:
در اینجا، شاعر از خداوند درخواست می‌کند که رحمت بی‌پایان خود را بر او جاری سازد. کلمه "جاری" به معنای جاری شدن و روان شدن چیزی است. شاعر از خدا می‌خواهد که رحمت او به طور بی‌وقفه و پیوسته به او برسد تا دلش آرامش یابد و از رنج‌های گناه و اشتباهات گذشته رهایی یابد.

تفسیر:
این مصرع نشان‌دهنده‌ی نیاز به رحمت و لطف الهی است که برای بازسازی روح انسان ضروری است. رحمت الهی، که همواره جاری است، می‌تواند دل‌های پریشان و زخمی را شفا دهد. این درخواست نشان‌دهنده‌ی یک نوع اتصال معنوی با خداوند است که در آن انسان به بخشش و مهر بی‌پایان خداوند نیاز دارد.

---

راهی بنما، رهنمایم بگذر

شرح:
در این مصرع، شاعر از خداوند درخواست می‌کند که نه تنها بخشش و رحمت را شامل حال او کند، بلکه راهی روشن و هدایت‌گر برای او قرار دهد. کلمه "رهنمایم" به معنای هدایت و راهنمایی است و نشان می‌دهد که شاعر به دنبال دلیلی از سوی خداوند است تا در مسیر درست قرار گیرد و از گمراهی‌ها و اشتباهات گذشته خارج شود.

تفسیر:
این مصرع به معنای درخواست هدایت الهی است تا انسان در مسیر حق قرار گیرد. در واقع، شاعر از خداوند می‌خواهد که مسیر درست را برای او آشکار کند و از آشفتگی‌های درونی و بیرونی او را رها سازد. این درخواست یک نوع جستجو برای نور و حقیقت است که در پرتو هدایت الهی قابل دستیابی است.

---

نتیجه‌گیری:

این دعا به طور کلی حاکی از درخواست‌های عمیق و معنوی است که در آن انسان در برابر خطاها و اشتباهات خود تسلیم شده و به خداوند از صمیم قلب تضرع می‌کند. درخواست برای بخشش، رحمت و هدایت نشان‌دهنده‌ی نیاز به حضور خداوند در زندگی انسان است تا او را از تاریکی‌ها به روشنایی و از گمراهی‌ها به مسیر راست هدایت کند.

 

 

دعای صحیفه که به نام صحیفه سجادیه نیز شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از دعاهای امام سجاد (ع) است که در آن‌ها به درخواست‌ها و نیازهای مختلف انسان‌ها از خداوند پرداخته شده است. این دعاها در قالب‌های مختلف، از جمله شکرگزاری، توبه، درخواست برای بخشش، و طلب هدایت از خداوند است. صحیفه سجادیه به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرخوانده‌ترین منابع دعا و نیایش در مکتب اهل‌بیت (ع) شناخته می‌شود و برای مسلمانان از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است.

ویژگی‌های دعای صحیفه سجادیه:

1. دعاهای عمیق و معنوی: دعاهای موجود در صحیفه سجادیه به صورت بسیار عمیق و معنوی هستند. امام سجاد (ع) در این دعاها به جنبه‌های مختلف انسانیت، اخلاق، معرفت، و ارتباط با خداوند پرداخته است.
2. توسل به خداوند: در تمامی دعاها، به روش‌های مختلف به خداوند پناه برده می‌شود. در این دعاها خداوند به عنوان سرچشمه‌ تمام خیرات و هدایت‌ها معرفی می‌شود.
3. توسل به اهل‌بیت: بسیاری از دعاها در صحیفه سجادیه بر توسل به اهل‌بیت پیامبر (ص) تأکید دارند. امام سجاد (ع) در این دعاها خود را در موقعیت انسانی و نیازمند به شفاعت اهل‌بیت (ع) معرفی می‌کند.
4. لطافت در بیان: دعاهای صحیفه سجادیه به گونه‌ای بی‌نظیر و زیبا بیان شده‌اند که خواننده به راحتی می‌تواند به معانی عمیق و سوزناک آن‌ها پی ببرد.

برخی از موضوعات برجسته در دعاهای صحیفه سجادیه:

1. طلب هدایت و قرب الهی: امام سجاد (ع) در بسیاری از دعاها از خداوند می‌خواهد که او را به سوی هدایت و رشد روحانی رهنمون شود. در این دعاها، انسان به دنبال رسیدن به کمال انسانی و روحانی است و از خداوند درخواست می‌کند تا به او کمک کند تا راه درست را بیابد.

2. توبه و طلب بخشش: دعاهای صحیفه سجادیه پر از توبه و طلب بخشش از خداوند است. امام سجاد (ع) در این دعاها به درخواست‌های خود از خداوند اشاره می‌کند و از او می‌خواهد که گناهان او را ببخشد و به او امکان بازگشت بدهد.

3. شکرگزاری و ذکر نعمت‌ها: در صحیفه سجادیه، شکرگزاری از خداوند به عنوان یکی از اصول مهم دعاها مطرح می‌شود. امام سجاد (ع) در این دعاها از خداوند به خاطر نعمت‌های بی‌پایانش تشکر می‌کند و از او درخواست می‌کند که همیشه در زندگی‌اش حضور داشته باشد.

4. طلب کمک در برابر مشکلات و سختی‌ها: در دعاهای صحیفه، انسان از خداوند می‌خواهد تا او را در برابر مشکلات و سختی‌های زندگی کمک کند. امام سجاد (ع) به شدت به نیاز انسان به پناه بردن به خداوند در زمان‌های دشوار تأکید دارد.

5. تقاضای استغفار برای دیگران: علاوه بر دعاهای فردی، امام سجاد (ع) در برخی دعاها از خداوند می‌خواهد که برای دیگران نیز استغفار و بخشش کند. این نشان‌دهنده‌ی اهمیت دعا برای دیگران و همکاری در جهت خیر و برکت برای عموم مردم است.

برخی از دعاهای معروف صحیفه سجادیه:

1. دعای 1: دعای ندبه – این دعا به هنگام فراق و دوری از امام زمان (عج) خوانده می‌شود و در آن به امام مهدی (عج) توسل می‌شود.
2. دعای 2: دعای مکارم‌الاخلاق – در این دعا از خداوند درخواست می‌شود که فرد را به اخلاق نیکو و پسندیده رهنمون کند.
3. دعای 3: دعای توبه – در این دعا انسان از خداوند طلب بخشش و توبه می‌کند.
4. دعای 4: دعای قنوت – دعایی است که در هنگام نماز خوانده می‌شود و در آن از خداوند برای آمرزش گناهان و حاجات شخصی درخواست می‌شود.

نتیجه‌گیری:

صحیفه سجادیه یکی از منابع گران‌بها برای مسلمانان است که هم از لحاظ معنوی و هم از لحاظ اخلاقی بسیار غنی است. دعاهایی که در این صحیفه آمده‌اند، نه تنها به نیازهای فردی انسان‌ها پاسخ می‌دهند بلکه جنبه اجتماعی و عمومی نیز دارند و می‌توانند برای رسیدن به یک زندگی معنوی و اخلاقی سالم مؤثر باشند. این دعاها به انسان‌ها کمک می‌کنند تا در سختی‌ها و مشکلات زندگی به درگاه خداوند پناه برند و از او برای حل مسائل خود کمک بخواهند.

شرحی بر دعای علقمه

باسمه تعالی

علقمه

ای علقمه! عاشقانه پیمودی راه
با خون خودت نوشتی اسرار نگاه
در موج بلا شکفتی از عشق حسین
چون رود روان به کربلا رفتی گاه

---

شرح و تفسیر

مصرع اول: "ای علقمه! عاشقانه پیمودی راه"

در این مصرع، شاعر با نگاهی ستایش‌آمیز به حضرت عباس (ع)، که کنار نهر علقمه به شهادت رسید، اشاره می‌کند.

• "ای علقمه!": نهر علقمه، محل شهادت حضرت عباس (ع) است که به عنوان سمبل ایثار و وفاداری در تاریخ عاشورا شناخته می‌شود.
• "عاشقانه پیمودی راه": حضرت عباس (ع) مسیر عشق و ایثار را با نهایت خلوص و عشق پیمود. کلمه "عاشقانه" به عشق او به امام حسین (ع) اشاره دارد که برای سیراب کردن کودکان و یاری امام خود، جانفشانی کرد.

تفسیر عرفانی

مسیر عشق در عرفان، پیمودن راه حق است که با گذشتن از خود و ایثار برای حقیقت همراه است. حضرت عباس (ع) در این راه نه تنها از جان، بلکه از هر تعلقی گذشت.

---

مصرع دوم: "با خون خودت نوشتی اسرار نگاه"

• "خون": نماد شهادت، ایثار و فداکاری.
• "نوشتی اسرار نگاه": اشاره به این دارد که حضرت عباس (ع) با شهادت خود، حقیقت عشق و وفاداری را در تاریخ جاودانه ساخت.
• "نگاه": به مفهوم نگاه عاشقانه و عارفانه‌ای که به سوی حقیقت و ولایت امام حسین (ع) داشت.

تفسیر عرفانی

اسرار نگاه در عرفان به اسرار معرفت و حقایق الهی اشاره دارد. حضرت عباس (ع) با خون خود، معنای واقعی عشق به ولایت را آشکار ساخت.

---

مصرع سوم: "در موج بلا شکفتی از عشق حسین"

• "موج بلا": اشاره به شداید و مصائب روز عاشورا.
• "شکفتی از عشق حسین": شکوفایی و کمال روحی حضرت عباس (ع) در میانه سختی‌ها و بلایا، که عشق او به امام حسین (ع) عامل این شکوفایی است.

تفسیر عرفانی

در عرفان، بلایا و سختی‌ها راهی برای تعالی روح است. حضرت عباس (ع) در میانه سخت‌ترین لحظات، با عشق حسین (ع) به اوج تعالی رسید.

---

مصرع چهارم: "چون رود روان به کربلا رفتی گاه"

• "چون رود روان": حضرت عباس (ع) مانند رودی که خروشان و بی‌وقفه در حرکت است، به سوی کربلا و شهادت روان شد.
• "به کربلا رفتی گاه": لحظه حرکت حضرت عباس (ع) به سوی نهر علقمه و کربلا، لحظه‌ای بود که او از دنیا گذشت و به ابدیت پیوست.

تفسیر عرفانی

حرکت رودی که بی‌مهابا به پیش می‌رود، نمادی از انسانی است که در راه عشق الهی حرکت می‌کند و هیچ مانعی او را متوقف نمی‌سازد. حضرت عباس (ع) نیز با همین شور و شیدایی به سمت سرنوشت خود رفت.

---

جمع‌بندی

این رباعی جلوه‌ای از عشق، ایثار و فداکاری حضرت عباس (ع) است که در راه ولایت و حقیقت از همه چیز خود گذشت. نگاه عرفانی به این شعر، نشان می‌دهد که عشق الهی با گذشتن از خود و فنا در راه حقیقت معنا می‌یابد.

دعای علقمه یا دعای صفوان، دعایی است که پس از زیارت عاشورا خوانده می‌شود و از ادعیه معروف شیعه است. این دعا به روایت صفوان جمّال از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است.

محتوا و مضامین دعای علقمه

دعای علقمه به لحاظ مضمون دارای بخش‌های مختلفی است که می‌توان آن‌ها را به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

۱. توحید و تمجید الهی:

دعا با حمد و ستایش خداوند آغاز می‌شود و صفات جلال و جمال الهی مورد تأکید قرار می‌گیرد. در این قسمت، عظمت و قدرت خداوند توصیف می‌شود و بنده با تضرع به درگاه الهی روی می‌آورد.

۲. درخواست از خداوند:

بخش عمده دعا به درخواست از خداوند برای آمرزش گناهان، رفع گرفتاری‌ها و برآورده شدن حاجات اختصاص دارد. بنده در این قسمت با اظهار عجز و نیاز، از خداوند یاری می‌طلبد.

۳. توسل به اهل بیت (ع):

در این دعا به ویژه توسل به امام حسین (ع) و شهدای کربلا دیده می‌شود. نام‌های مبارک ائمه معصومین (ع) در دعا ذکر شده و از آنان به عنوان وسایل قرب الهی یاد می‌شود.

۴. اشاره به مقامات معنوی امام حسین (ع):

در دعا به مقام والای امام حسین (ع) اشاره شده است که چگونه ایشان با ایثار و فداکاری در راه خدا، به مقام والای شهادت دست یافت.

۵. طلب برکات و عنایات الهی:

بخش پایانی دعا به طلب رحمت، مغفرت و عنایات خاص الهی اختصاص دارد. بنده از خداوند می‌خواهد که به برکت امام حسین (ع) و شهدای کربلا، حاجات او برآورده شود.

---

فضیلت دعای علقمه

امام صادق (ع) در مورد فضیلت این دعا فرموده‌اند:

• هر کس این دعا را پس از زیارت عاشورا بخواند، خداوند او را از گرفتاری‌ها و بلاها حفظ کرده و حاجاتش را برآورده می‌کند.
• این دعا برای دفع دشمنان، گشایش امور و آمرزش گناهان بسیار مؤثر است.

---

پیام‌های عرفانی و اخلاقی دعای علقمه

۱. توحید ناب: تأکید بر اینکه همه امور در دست خداوند است.
۲. شهادت‌طلبی و ایثار: الگوگیری از امام حسین (ع) در تحمل سختی‌ها.
۳. ولایت‌مداری: تأکید بر اینکه واسطه‌ی فیض الهی، اهل بیت (ع) هستند.
۴. خضوع و خشوع: ابراز عجز و نیاز در برابر قدرت مطلق الهی.
۵. یاد مرگ و آخرت: توجه به فناپذیری دنیا و ارزش فداکاری در راه خدا.

---

ارتباط دعای علقمه با زیارت عاشورا

این دعا به نوعی تکمیل‌کننده‌ی زیارت عاشورا است. در زیارت عاشورا، تجدید بیعت با امام حسین (ع) صورت می‌گیرد و در دعای علقمه، این بیعت با طلب برکات و دفع بلاها همراه می‌شود.

---

جمع‌بندی

دعای علقمه، دعایی است که هم به لحاظ مضمون عرفانی و هم از جهت اثرات روحی و روانی بسیار ارزشمند است. این دعا به ما می‌آموزد که چگونه در سختی‌ها به خداوند توکل کنیم و با توسل به امام حسین (ع) و شهدای کربلا، از برکات الهی بهره‌مند شویم.
تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی

شرحی بر دعای مجیر(۲)

 

باسمه تعالی

دعای مجیر 

ای داده امان بر ضعیفان، یا رب
رحمت بفرست بر فقیران، یا رب
که لطف تو بی‌کران و بی‌پایان است
از مهر خودت، ده فراوان، یا رب

---

شرح و تفسیر هر مصرع

مصرع اول: "ای داده امان بر ضعیفان، یا رب"

در این مصرع، خداوند به‌عنوان کسی که به ضعیفان پناه می‌دهد و به آن‌ها امان می‌بخشد، خطاب قرار می‌گیرد. "داده امان" اشاره به خداوند به‌عنوان بخشنده و پناه‌دهنده دارد. "ضعیفان" اشاره به کسانی دارد که در شرایط سخت و آسیب‌پذیر زندگی قرار دارند و به پناه نیاز دارند.

• تفسیر: گوینده از خداوند می‌خواهد که به ضعیفان و کسانی که در شرایط دشوار هستند، پناه و امنیت عطا کند.

مصرع دوم: "رحمت بفرست بر فقیران، یا رب"

در این مصرع، درخواست می‌شود که خداوند بر فقیران رحمت بفرستد. "فقیران" به معنای کسانی است که از نظر مادی یا معنوی نیازمند رحمت و کمک خداوند هستند.

• تفسیر: گوینده از خداوند درخواست می‌کند تا بر کسانی که در فقر به سر می‌برند، از نظر مادی یا معنوی، رحمت کند و به آن‌ها یاری رساند.

مصرع سوم: "که لطف تو بی‌کران و بی‌پایان است"

در این مصرع، گوینده به توصیف بی‌پایان بودن و بی‌کران بودن لطف و رحمت خداوند می‌پردازد. "لطف تو" اشاره به محبتی دارد که خداوند بی‌پایان و بی‌کران به بندگان خود دارد.

• تفسیر: در این بخش، به بزرگی و وسعت لطف خداوند اشاره می‌شود که هیچ حد و مرزی ندارد. خداوند دارای رحمت بی‌پایان است که می‌تواند تمام نیازهای بندگانش را برطرف کند.

مصرع چهارم: "از مهر خودت، ده فراوان، یا رب"

در این مصرع، درخواست می‌شود که خداوند از مهر و محبت خود، نعمت‌های فراوانی به بندگانش بدهد. "مهر" به معنای محبت و لطف است که گوینده از خداوند می‌خواهد این مهر را به صورت فراوان به بندگان ارزانی کند.

• تفسیر: این بخش درخواست برکت و نعمت از سوی خداوند است که به‌طور فراوان و بی‌شمار به بندگانش عطا شود.

---

نتیجه‌گیری و تأثیر دعا

این رباعی نشان‌دهنده یک درخواست عمیق از خداوند است که بر اساس تضرع و نیاز به لطف و رحمت الهی سروده شده است. گوینده از خداوند می‌خواهد که به کسانی که در شرایط دشوار و نیازمند هستند، یاری رسانده و آن‌ها را از رحمت و مهر بی‌پایان خود بهره‌مند سازد. این دعا به‌ویژه در موقعیت‌هایی که انسان‌ها احساس ضعف و نیاز می‌کنند، احساس امید و آرامش را ایجاد می‌کند و تأکید بر بی‌کران بودن محبت خداوند دارد.

 

شرحی بر دعای مجیر

دعای مجیر یکی از ادعیه معروف و پرفضیلت است که جبرئیل (ع) بر پیامبر اکرم (ص) در مقام ابراهیم نازل کرد. این دعا دارای مضامین بلند توحیدی، استغاثه به درگاه الهی، طلب آمرزش، و درخواست نجات از عذاب الهی است.
دعای مجیر به خاطر داشتن نام اعظم الهی، آثار و برکات فراوانی دارد و برای رفع گرفتاری‌ها، شفای بیماری‌ها و آمرزش گناهان توصیه شده است.

---

ویژگی‌های زبانی و ادبی دعا

1. تکرار نام‌های الهی:
   در دعای مجیر، نام‌های الهی به طور مکرر تکرار می‌شود که این خود نشانه‌ای از تأکید بر صفات الهی است.

2. واژه‌های عربی فصیح و موزون:
   الفاظ به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که هم از لحاظ ادبی زیبا هستند و هم آهنگین.

3. اسلوب استغاثه و ندا:
   دعا با نداهایی مانند "یا الله" و "یا رب" آغاز می‌شود که نشان‌دهنده اوج خشوع و فروتنی است.

---

مضامین دعای مجیر

1. توحید و عظمت الهی:

یکی از اصلی‌ترین موضوعات دعای مجیر، توحید و بیان عظمت خداوند است:

• در آغاز دعا، خداوند با صفات بزرگی همچون "یا الله"، "یا رحمان"، "یا رحیم" مورد ندا قرار می‌گیرد.
• این بخش‌ها نشان از عظمت بی‌کران الهی دارد و قلب انسان را متوجه یگانگی و قدرت مطلق خداوند می‌کند.

2. طلب مغفرت و آمرزش:

بخش عمده‌ای از دعا به طلب مغفرت از گناهان اختصاص دارد:

• عبارت "اَجِرنا مِنَ النّارِ یا مُجیر" که به معنای "ما را از آتش (دوزخ) نجات بده، ای پناه‌دهنده!" است، در هر فراز دعا تکرار می‌شود.
• این تکرار خود نشانه‌ای از تأکید بر نیاز انسان به آمرزش و عفو الهی است.

3. درخواست نجات از عذاب الهی:

• در دعای مجیر، بارها از خداوند طلب می‌شود که انسان را از آتش جهنم برهاند.
• این بیانگر ترس انسان از عذاب الهی و در عین حال امید به رحمت خداوند است.

---

نکات عرفانی در دعای مجیر

1. تکرار نام‌های الهی و اثرات آن:

تکرار نام‌های الهی نه‌تنها به ایجاد خشوع و خضوع کمک می‌کند، بلکه نوعی ذکر مستمر است که موجب تصفیه دل و توجه به حقیقت الهی می‌شود.

2. استغاثه به درگاه خداوند:

این دعا نوعی التجاء عارفانه است که بنده با تمامی وجود از خداوند درخواست رحمت و مغفرت می‌کند.
در نگاه عرفانی، انسان در برابر عظمت الهی هیچ است و تنها با تضرع و فروتنی می‌تواند به رحمت او دست یابد.

---

آثار و برکات دعای مجیر

1. آمرزش گناهان:
   روایت شده است که خواندن این دعا در ایام البیض (۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رمضان) موجب آمرزش تمامی گناهان می‌شود.

2. رفع بلاها و گرفتاری‌ها:
   این دعا به عنوان سپر بلا شناخته شده و موجب دفع بلایا و آفات می‌شود.

3. شفای بیماری‌ها:
   خواندن دعای مجیر با نیت خالص و با ایمان، به‌ویژه در هنگام بیماری، موجب شفای جسمی و روحی می‌گردد.

4. آرامش قلبی و روحی:
   تکرار نام‌های الهی و نجوای عاشقانه با خداوند، موجب آرامش قلبی و سبک‌بالی روح می‌شود.

---

نتیجه‌گیری

دعای مجیر یکی از گنجینه‌های معنوی است که مضامین عمیق توحیدی و استغاثه به درگاه الهی را در خود جای داده است.
این دعا انسان را به حقیقت فقر وجودی خود در برابر خالق متعال آگاه می‌کند و با بیان عظمت الهی، او را به سوی توبه و طلب مغفرت سوق می‌دهد.
در نگاه عرفانی، دعای مجیر نشانگر تلاش روح برای رسیدن به قرب الهی است و تکرار واژه "یا مجیر" یادآور پناه بردن به آغوش رحمت بی‌پایان خداوند است.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی

شرحی بر دعای آل یاسین

باسمه تعالی

دعای آل یاسین:

ای شافع روز محشر و روز حساب
ای آل رسول، منجی رنج و عذاب
ای اهل کرم، مظهر لطف و سخا
ای اهلِ جلال و معرفت، ما دریاب

---

شرح و تفسیر مصرع به مصرع:

1. «ای شافع روز محشر و روز حساب»
   در این مصرع، از اهل بیت پیامبر (صلى‌الله‌علیه‌وآله) به‌عنوان شافعان در روز قیامت یاد شده است. شفاعت به‌معنای درخواست رحمت و بخشش از خداوند به‌واسطه اهل بیت است. این شفاعت در روز محشر، به معنای نجات از عذاب و عواقب حساب الهی است. همچنین اشاره به روز حساب در قیامت دارد که روزی است که همه اعمال انسان‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

2. «ای آل رسول، منجی رنج و عذاب»
   این مصرع به‌گونه‌ای اهل بیت را به‌عنوان «منجی» معرفی می‌کند. منجی بودن اهل بیت در اینجا به این معناست که آنان با شفاعت و لطف الهی، انسان‌ها را از رنج‌ها و عذاب‌های آخرت نجات می‌دهند. این رنج و عذاب می‌تواند به‌معنای عذاب‌های اخروی یا سختی‌های زندگی دنیوی نیز باشد. در این دعا، درخواست نجات از این مشکلات به‌وسیله اهل بیت مطرح است.

3. «ای اهل کرم، مظهر لطف و سخا»
   در این مصرع، اهل بیت به‌عنوان افرادی با صفات کرم و سخاوت معرفی می‌شوند. کرم به معنای سخاوت و بخشش بی‌منت است که اهل بیت با این ویژگی‌ها شناخته می‌شوند. سخاوت اهل بیت نه تنها در دنیا بلکه در آخرت نیز به‌صورت شفاعت و کمک به بندگان تجلی می‌یابد. این تعبیر بر دلسوزی و کمک آن‌ها به خلق خدا تأکید دارد.

4. «ای اهلِ جلال و معرفت، ما دریاب»
   در این بخش از دعا، اهل بیت به‌عنوان صاحبان جلال و معرفت الهی شناخته می‌شوند. جلال به معنای عظمت و شکوه معنوی است که از آن اهل بیت برخوردارند و معرفت اشاره به شناخت عمیق و علم باطنی آنان دارد. در اینجا، درخواست از اهل بیت مطرح است که با علم و جلال خود، انسان‌ها را درک و هدایت کنند، به‌ویژه در زمینه‌های معنوی و الهی.

---

نتیجه‌گیری و تفسیر کلی:

دعای آل یاسین به‌طور کلی از اهل بیت پیامبر (صلى‌الله‌علیه‌وآله) درخواستی است که در روز قیامت به شفاعت پرداخته و انسان‌ها را از رنج‌ها و عذاب‌های آخرت نجات دهند. همچنین از اهل بیت خواسته می‌شود تا با کرم، سخاوت، جلال و معرفت خود، در دنیا و آخرت بندگان را هدایت کنند و درک عمیق از حقیقت الهی را به آنان ارزانی دارند. این دعا به‌گونه‌ای است که هم به مقام معنوی اهل بیت اشاره دارد و هم به درخواست از آن‌ها برای هدایت و شفاعت در عرصه‌های مختلف زندگی انسان‌ها.

 

شرح دعای آل یاسین

دعای آل یاسین یکی از دعاهای مهم و پر برکت در سنت اسلامی است که در متون مختلف دینی ذکر شده است. این دعا به‌ویژه در شفا، دفع بلاها، رفع مشکلات و برآورده شدن حاجات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، دعای آل یاسین به معنای خاص از آیات سوره‌ی یاسین برگرفته شده است، اما در قالب یک دعا با تاکید بر توسل به اهل بیت (علیهم‌السلام) و خداوند متعال نیز گنجانده شده است.

مفاهیم اصلی دعای آل یاسین

دعای آل یاسین به‌طور کلی از چند بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک از آن‌ها به بخش‌هایی از معانی بلند عرفانی، الهی و توحیدی اشاره دارد:

1. توسل به اهل بیت (علیهم‌السلام): در این دعا، به‌طور خاص به اهل بیت پیامبر اسلام (صلى‌الله‌علیه‌وآله) که در قرآن کریم به عنوان آل یاسین شناخته می‌شوند، توسل جسته می‌شود. این اهل بیت شامل امام علی (علیه‌السلام)، حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها)، امام حسن (علیه‌السلام) و امام حسین (علیه‌السلام) هستند.

2. فراخواندن حضرت یاسین (علیه‌السلام): یاسین به‌عنوان یکی از اسامی پیامبر اسلام (صلى‌الله‌علیه‌وآله) در قرآن آمده است و در این دعا از ایشان به عنوان شفیع یاد می‌شود. ذکر نام حضرت یاسین در این دعا، به‌عنوان پیامبری بزرگ و مقام‌دار در نزد خداوند، نشان‌دهنده عنایت و شفاعت ایشان برای مسلمانان است.

3. استعانت از لطف و رحمت الهی: در دعا، همواره درخواست‌هایی از خداوند برای جلب لطف، رحمت و برکت مطرح می‌شود. به‌ویژه در مواقعی که انسان نیازمند شفا، فرج و دفع بلا است، از درگاه خداوند درخواست می‌شود که درهای رحمت و برکت را به روی بندگان باز کند.

4. تمرکز بر قدرت و علم الهی: دعای آل یاسین به‌طور خاص به قدرت و علم بی‌پایان خداوند متعال اشاره دارد و اینکه خداوند به هر چیزی آگاه است و از هر چیزی توانمندتر است. در این دعا از خداوند خواسته می‌شود که در هر شرایطی به کمک بندگانش بیاید و مشکلات آن‌ها را رفع کند.

شرح هر بخش از دعا

• بخش اول: توسل به اهل بیت و حضرت یاسین در ابتدای دعا، به پیامبر اسلام و اهل بیت توسل جسته می‌شود و از آن‌ها درخواست شفاعت می‌شود. این بخش به‌ویژه از جهت معرفتی اهمیت دارد، زیرا اهل بیت پیامبر (صلى‌الله‌علیه‌وآله) نزد خداوند از مقام والایی برخوردارند و از این رو، درک معنای توسل به آنان، فرد را به سمت دلی آرام و ایمان بیشتر هدایت می‌کند.

• بخش دوم: درخواست از خداوند برای رحمت و برکت در این بخش از دعا، انسان از خداوند می‌خواهد که از رحمت بی‌کران خود به بندگانش عنایت کند و آنان را از سختی‌ها و مشکلات نجات دهد. این درخواست، درخواستی است از درگاه الهی برای رفع مشکلات مادی و معنوی.

• بخش سوم: اشاره به قدرت و علم بی‌پایان خداوند در این بخش، قدرت و علم بی‌پایان خداوند توصیف می‌شود. این بخش به بندگان یادآوری می‌کند که خداوند بر همه‌چیز آگاه است و هیچ چیزی از دید او پنهان نمی‌ماند. این احساس، موجب تقویت توکل و ایمان به خداوند در دل انسان می‌شود.

نتیجه‌گیری

دعای آل یاسین با ترکیب توسل به اهل بیت، درخواست رحمت و شفاعت از خداوند و اشاره به قدرت و علم الهی، یکی از دعاهای جامع و پر برکت است که در آن، بندگان از خداوند درخواست رفع مشکلات، برکت در زندگی و شفا از دردها را دارند. از آنجا که اهل بیت پیامبر در قرآن کریم و در متون دینی از مقام والایی برخوردارند، توسل به آن‌ها در این دعا، موجب نزدیکی به درگاه الهی و تقویت ایمان فردی می‌شود.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رحالی

شرحی بر دعای شفا

باسمه تعالی

 

دعای شفا
ای  خدای همگان، ما یاری
صاحب عفو و کرم، غمخواری
درد و بیماری ما درمان کن
ای شفا بخش دل و بیماری

 

این شعر  به‌عنوان دعای شفا، مفهومی عمیق و معنوی دارد که در آن به خداوند متعال به‌عنوان درمانگر و شفا بخش درخواست درمان از درد و بیماری مطرح می‌شود. در ادامه، شرح و تفسیر هر مصرع از این شعر را آورده‌ام:

مصرع اول:

"ای خدای همگان، ما یاری"

• شرح: در این مصرع، گوینده به خداوند، که خدای تمامی موجودات است، پناه می‌برد و از او یاری می‌طلبد. اشاره به "خدای همگان" به معنای توسل به ذات یگانه‌ای است که قادر به حل مشکلات و رفع نیازهای همگان است. در این درخواست، نوعی احساس ضعف و نیاز به کمک از سوی خداوند به‌عنوان منبع بی‌پایان قدرت و رحمت وجود دارد.
• تفسیر عرفانی: در عرفان اسلامی، خداوند به‌عنوان یگانه یاری‌دهنده و مظهر رحمت و قدرت در نظر گرفته می‌شود. این درخواست، همانطور که در قرآن کریم آمده است، "اِیاک نَعبُدُ وَ اِیاک نَستَعین" یعنی تنها از تو یاری می‌طلبیم، تجلی است.

مصرع دوم:

"صاحب عفو و کرم، غمخواری"

• شرح: در این مصرع، خداوند به صفات "عفو" (بخشندگی) و "کرم" (جود و سخاوت) توصیف شده است. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده‌ی مهربانی و رحمت خداوند است که هرگونه خطا و گناه انسان‌ها را می‌بخشد و در برابر رنج‌هایشان به یاری‌شان می‌آید.
• تفسیر عرفانی: در عرفان اسلامی، عفو و کرم از ویژگی‌های اصلی خداوند است که بندگانش را با لطف و مهربانی خود تحت پوشش قرار می‌دهد. این اشاره به غمخواری خداوند، به نوعی یادآور این است که خداوند حتی در سخت‌ترین شرایط انسانی، غم و درد آنان را درک می‌کند و در صدد رفع آن است.

مصرع سوم:

"درد و بیماری ما درمان کن"

• شرح: این مصرع به‌طور مستقیم به درخواست درمان برای درد و بیماری اشاره دارد. شاعر از خداوند می‌خواهد که دردی که به‌صورت جسمی یا روحی انسان‌ها را آزار می‌دهد، درمان شود. این دعا از خداوند خواسته می‌شود تا از دردهای جسمانی و روانی انسان‌ها رهایی دهد.
• تفسیر عرفانی: در سطح عرفانی، درد و بیماری می‌تواند نمادی از مشکلات روحی، گناهان و آلایش‌های قلبی باشد که انسان را از مسیر پاک الهی دور می‌کند. درخواست درمان از خداوند به‌معنای درخواست رهایی از این موانع و بازگشت به پاکی و سلامت روح است.

مصرع چهارم:

"ای شفا بخش دل و بیماری"

• شرح: در این مصرع، خداوند به‌عنوان "شفا بخش" معرفی می‌شود که توانایی درمان نه تنها بیماری‌های جسمی، بلکه بیماری‌های دل (یعنی روح و روان) را نیز دارد. این اشاره به این دارد که شفا و درمان واقعی نه تنها از جسم انسان بلکه از دل و روح او نیز باید نشات گیرد.
• تفسیر عرفانی: در عرفان اسلامی، دل انسان به‌عنوان جایگاه حقیقت و ارتباط با خداوند در نظر گرفته می‌شود. این مصرع به یادآوری این نکته می‌پردازد که شفا و درمان نهایی از آنِ خداوند است که نه تنها جسم را از بیماری‌ها رهایی می‌بخشد، بلکه دل و روح انسان را از گرفتاری‌های معنوی و روحی نیز شفا می‌دهد.

جمع‌بندی:

این شعر در قالب دعای شفا، با استفاده از واژگان ساده و در عین حال عمیق، به خواسته‌ای روحانی اشاره دارد که در آن خداوند به‌عنوان یگانه منبع شفای جسم و روح شناخته می‌شود. هر مصرع از این شعر، تجلی امید و توسل به خداوند است تا انسان‌ها در سخت‌ترین شرایط، یاری و درمانی از جانب او بیابند.

 

دعای شفا یکی از دعاهای معتبر و مشهور در معارف اسلامی است که از پیامبر اسلام (صلى‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده و به‌ویژه برای بهبود بیماری‌ها و شفای دردها به‌کار می‌رود. این دعا به‌طور خاص بر اساس روایات، اثر زیادی در شفا و درمان بیماری‌ها دارد و از اهمیت ویژه‌ای در متون دعا و اذکار اسلامی برخوردار است.

متن دعا:

اللهم انی اسئلک و اتوجه الیک بنبییک محمد نبی الرحمه و با اهل بیته اهل النبوه و العصبه الطاهره و اسئلک بحقهم و بحق هذا القبر و ما فیه من جسد و بدنه ان تشفینی من مرضی هذا انک سمیع قریب مجیب الدعاء

ترجمه:

خدایا! من از تو درخواست می‌کنم و به سوی تو متوسل می‌شوم به نبی‌ات محمد (صلى‌الله‌علیه‌وآله) پیامبر رحمت و اهل بیت او که اهل نبوت و عصبه طاهره‌اند، و از تو درخواست می‌کنم به حق آنان و به حق این قبر و بدن و جسد که در آن است، که مرا از بیماری‌ام شفا دهی، تو شنوای دعا و نزدیک به اجابت هستی.

---

شرح و تفسیر هر بخش دعا:

1. «اللهم انی اسئلک و اتوجه الیک بنبییک محمد نبی الرحمه»
   در این قسمت، دعا کننده به خداوند می‌گوید که از او درخواست شفا دارد و به‌وسیله پیامبر اسلام، حضرت محمد (صلى‌الله‌علیه‌وآله)، که به‌عنوان پیامبر رحمت شناخته می‌شود، به درگاه خداوند روی می‌آورد. «نبی الرحمه» به این معناست که پیامبر اسلام با پیامی از رحمت الهی برای بشریت آمده است. این اشاره به ویژگی پیامبر اسلام است که علاوه بر رسالت الهی، حامل رحمت برای انسان‌هاست.

2. «و با اهل بیته اهل النبوه و العصبه الطاهره»
   در این بخش، دعا کننده از اهل بیت پیامبر (صلى‌الله‌علیه‌وآله) به‌عنوان اهل نبوت و عصبه طاهره یاد می‌کند. اهل بیت پیامبر به‌عنوان بزرگ‌ترین واسطه‌های رحمت و شفاعت شناخته می‌شوند و در این دعا، شفاعت آنان برای شفا و درمان بیماری‌ها خواسته می‌شود. «عصبه طاهره» به‌معنای جمعیتی پاک و مقدس است که در دین اسلام، اهل بیت پیامبر به‌عنوان افرادی معصوم از هرگونه گناه شناخته می‌شوند.

3. «و اسئلک بحقهم و بحق هذا القبر و ما فیه من جسد و بدنه»
   در این قسمت، از خداوند درخواست می‌شود که به‌واسطه حق اهل بیت و همچنین به‌واسطه قبر پیامبر (صلى‌الله‌علیه‌وآله) و جسد مبارک ایشان، شفا دهد. این اشاره به حرمت و مقام ویژه پیامبر اسلام و اهل بیت او دارد. «حق اهل بیت» به‌معنای جلال و عظمت معنوی آنان است که از جانب خداوند برای هدایت بشر برگزیده شده‌اند.

4. «ان تشفینی من مرضی هذا انک سمیع قریب مجیب الدعاء»
   در این بخش، درخواست شفا از بیماری مطرح می‌شود و از خداوند خواسته می‌شود که بیماری فرد را شفا دهد. عبارت «انک سمیع قریب مجیب الدعاء» به‌معنای این است که خداوند همواره شنوا و نزدیک است و دعاهای بندگان خود را پاسخ می‌دهد. این بخش بر قدرت و اجابت خداوند تأکید دارد که هیچ حاجتی از او پوشیده نیست و او دعاهای بندگان را می‌شنود.

---

نتیجه‌گیری و تفسیر کلی:

دعای شفا به‌طور خاص برای درخواست شفا از بیماری‌ها و مشکلات جسمی و روحی به‌کار می‌رود. این دعا به اهل بیت پیامبر (صلى‌الله‌علیه‌وآله) و مقام معنوی آنان توجه دارد و در حقیقت، فرد با این دعا از خداوند درخواست می‌کند که به‌واسطه مقام عالی پیامبر اسلام و اهل بیت او، شفا و درمانی برای بیماری‌ها حاصل کند. همچنین، درخواست از خداوند به‌واسطه مکان مقدس قبر پیامبر نیز بیانگر اهمیت و تقدس چنین مکان‌هایی در دین اسلام است. در نهایت، این دعا بر قدرت و اجابت خداوند تأکید دارد که شفا دهنده اصلی است و هیچ درخواستی از او بی‌پاسخ نمی‌ماند.

تهیه و تنظیم

دکتر علی رجالی

لیست دعا ها

 

 

فهرست دعاها بسیار گسترده است و شامل صدها دعا از منابع مختلف می‌شود. در ادامه، به معرفی دعاهای بیشتری از منابع متنوع می‌پردازم:

---

۷. دعاهای مشهور در مفاتیح الجنان

1. دعای جوشن کبیر - در شب‌های قدر
2. دعای جوشن صغیر - برای دفع بلا
3. دعای توسل - برای شفاعت اهل بیت (ع)
4. دعای عدیله - در زمان احتضار
5. دعای افتتاح - مخصوص شب‌های ماه رمضان
6. دعای مجیر - برای بخشش گناهان
7. دعای سحر - مخصوص سحرهای ماه رمضان
8. دعای ابوحمزه ثمالی - از امام سجاد (ع)
9. دعای نور - از پیامبر اکرم (ص)
10. دعای فرج (الهی عظم البلاء) - برای ظهور امام زمان (عج)
11. دعای سمات - از امام باقر (ع)
12. دعای ندبه - برای امام زمان (عج)
13. دعای عهد - تجدید بیعت با امام زمان (عج)
14. دعای صباح - از امام علی (ع)
15. دعای مکارم الاخلاق - از امام سجاد (ع)

---

۸. دعاهای مشهور از امامان معصوم (ع)

امام جعفر صادق (ع)

1. دعای یستشیر - برای مشورت با خدا
2. دعای صحیفه صادقیه - مجموعه‌ای از دعاهای امام صادق (ع)
3. دعای حرز امام صادق (ع) - برای دفع بلا

امام رضا (ع)

1. دعای امام رضا (ع) در روز عرفه
2. دعای نور برای دفع چشم‌زخم
3. دعای جامعه - برای زیارت همه امامان

---

۹. دعاهای مشهور از صحیفه سجادیه

1. دعای اول - در ستایش خداوند
2. دعای دوم - در طلب صلوات بر پیامبر و آل او
3. دعای هفتم - در طلب رفع بلا
4. دعای چهاردهم - در طلب مغفرت
5. دعای بیستم - در طلب مکارم اخلاق
6. دعای چهل و چهارم - در وداع ماه رمضان
7. دعای پنجاه و چهارم - در دفع وسوسه شیطان

---

۱۰. دعاهای منسوب به حضرت زهرا (س)

1. تسبیحات حضرت زهرا (س)
2. دعای حضرت زهرا (س) در شب‌های قدر
3. دعای نور حضرت زهرا (س)
4. دعای شکرگزاری

---

۱۱. دعاهای انبیاء الهی

1. دعای حضرت آدم (ع) - «رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا...»
2. دعای حضرت نوح (ع) - «رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ...»
3. دعای حضرت ابراهیم (ع) - «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَاةِ...»
4. دعای حضرت موسی (ع) - «رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی...»
5. دعای حضرت یونس (ع) - «لَا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ...»
6. دعای حضرت ایوب (ع) - «رَبِّ إِنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ...»
7. دعای حضرت سلیمان (ع) - «رَبِّ هَبْ لِی مُلْکًا...»
8. دعای حضرت یوسف (ع) - «رَبِّ قَدْ آتَیْتَنِی...»
9. دعای حضرت زکریا (ع) - «رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنکَ ذُرِّیَّةً...»

---

۱۲. دعاهای مخصوص ایام هفته

1. دعای روز شنبه - منسوب به پیامبر (ص)
2. دعای روز یکشنبه - منسوب به حضرت علی (ع)
3. دعای روز دوشنبه - منسوب به امام حسن (ع)
4. دعای روز سه‌شنبه - منسوب به امام حسین (ع)
5. دعای روز چهارشنبه - منسوب به امام سجاد (ع)
6. دعای روز پنجشنبه - منسوب به امام باقر (ع)
7. دعای روز جمعه - منسوب به امام صادق (ع)

---

۱۳. دعاهای مشهور در حرم‌های مطهر

1. دعای توسل در حرم امام رضا (ع)
2. دعای زیارت عاشورا در کربلا
3. دعای امین الله در نجف اشرف
4. دعای زیارت جامعه کبیره در حرم‌های ائمه (ع)

---

۱۴. دعاهای مخصوص طلب رزق و روزی

1. دعای سوره واقعه - جهت افزایش رزق
2. دعای امام علی (ع) برای وسعت روزی
3. دعای پیامبر (ص) برای گشایش در معاش

---

۱۵. دعاهای استغفار و توبه

1. دعای استغفار از امام علی (ع)
2. دعای توبه از امام سجاد (ع)
3. دعای توبه نصوح
4. دعای غفران و بخشش گناهان

 

 

---

۱۶. دعاهای مشهور برای شفا و درمان بیماری‌ها

1. دعای حضرت علی (ع) برای شفای بیماری
2. دعای هفت صحیفه - برای رفع بیماری و درد
3. دعای شفاء (حرز امام جواد (ع))
4. دعای حضرت زین العابدین (ع) در طلب شفا
5. دعای امام کاظم (ع) برای درمان بیماری‌های سخت
6. دعای امام رضا (ع) برای سلامت بدن
7. دعای حضرت عباس (ع) برای رفع درد چشم
8. دعای شفا از صحیفه سجادیه

---

۱۷. دعاهای مرتبط با امام زمان (عج)

1. دعای ندبه - برای ظهور حضرت
2. دعای عهد - برای تجدید بیعت
3. دعای فرج (الهی عظم البلاء)
4. زیارت آل یاسین
5. دعای امام زمان (عج) در غیبت کبری
6. زیارت ناحیه مقدسه
7. دعای سلامتی امام زمان (عج)
8. دعای اللهم ارزقنا توفیق الطاعة

---

۱۸. دعاهای مشهور در حرم امام حسین (ع)

1. زیارت عاشورا - با صد لعن و صد سلام
2. زیارت وارث - زیارت امام حسین (ع)
3. دعای علقمه - بعد از زیارت عاشورا
4. زیارت اربعین
5. زیارت حضرت علی اکبر (ع)
6. زیارت حضرت عباس (ع)
7. زیارت ناحیه مقدسه

---

۱۹. دعاهای مشهور در ماه‌های قمری

ماه رجب:

1. دعای یا من ارجوه
2. دعای اللهم انی اسئلک صبر الشاکرین
3. دعای استغفار رجبیه

ماه شعبان:

1. دعای شعبانیه
2. مناجات شعبانیه
3. دعای صلوات شعبانیه

ماه رمضان:

1. دعای سحر
2. دعای افطار
3. دعای افتتاح
4. دعای ابوحمزه ثمالی
5. دعای وداع با ماه رمضان

ماه محرم:

1. دعای روز عاشورا
2. دعای زیارت ناحیه مقدسه
3. دعای زیارت عاشورا

ماه صفر:

1. دعای وارث
2. دعای اربعین
3. زیارت اربعین

ماه ذی‌الحجه:

1. دعای عرفه - از امام حسین (ع)
2. دعای عشرات
3. دعای مشلول

---

۲۰. دعاهای مخصوص قبل و بعد از نماز

1. دعای تعقیبات نماز صبح
2. دعای تعقیبات نماز ظهر
3. دعای تعقیبات نماز عصر
4. دعای تعقیبات نماز مغرب
5. دعای تعقیبات نماز عشاء
6. دعای بعد از نماز شب

---

۲۱. دعاهای معروف در مصیبت و بلا

1. دعای دفع بلا (حرز امام جواد (ع))
2. دعای حرز امام علی (ع)
3. دعای هفت حصار
4. دعای رفع گرفتاری
5. دعای هفت دریا

---

۲۲. دعاهای مخصوص روزهای خاص

1. دعای اول ماه قمری
2. دعای روز عرفه
3. دعای روز مبعث
4. دعای روز نیمه شعبان
5. دعای روز عید غدیر
6. دعای روز عید قربان
7. دعای روز عید فطر

---

۲۳. دعاهای توحیدی و استغاثه

1. دعای توحیدیه امام علی (ع)
2. دعای توحیدیه امام صادق (ع)
3. دعای استغاثه به حضرت زهرا (س)
4. دعای استغاثه به امام زمان (عج)

---

۲۴. دعاهای مشهور برای حاجت‌روایی

1. دعای مجرب برای برآورده شدن حاجات
2. دعای توسل
3. دعای حضرت علی (ع) برای حاجت‌روایی
4. دعای سریع‌الاجابه
5. دعای اسم اعظم
6. دعای جامع و کامل برای رفع مشکلات

---

۲۵. دعاهای کوتاه و مجرب

1. دعای یا من تحل به عقد النائبات
2. دعای یا سریع الرضا
3. دعای اللهم ارزقنی رزقاً حلالاً طیبا
4. دعای یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب
5. دعای استغفار (استغفر الله ربی و اتوب الیه)
6. دعای صلوات بر محمد و آل محمد (ص)

---

اگر دعا یا موضوع خاصی مدنظر دارید، بفرمایید تا بیشتر راهنمایی کنم.

 

 

در ادامه، فهرست گسترده‌تری از دعاها و مناجات‌های اسلامی را ارائه می‌دهم که شامل دعاهای مأثور از اهل بیت (ع)، پیامبر اکرم (ص)، صحیفه سجادیه، زیارات و دعاهای مناسبتی است.

---

۱. دعاهای پیامبر اکرم (ص)

1. دعای ختم قرآن
2. دعای صباح پیامبر (ص)
3. دعای نور پیامبر (ص) - برای رفع چشم‌زخم
4. دعای خیر برای امت
5. دعای پیامبر در سفر
6. دعای پیامبر برای شفای مریض
7. دعای استغفار پیامبر (ص) - برای طلب مغفرت
8. دعای تعلیم شده به حضرت فاطمه (س) - تسبیحات حضرت زهرا (س)

---

۲. دعاهای اهل بیت (ع)

امام علی (ع)

1. دعای کمیل
2. دعای صباح
3. دعای یاعلی یا عظیم - در ماه رمضان
4. دعای عدیله - در احتضار
5. دعای مشلول
6. دعای ناد علی
7. دعای استغفار امیرالمؤمنین (ع)

حضرت فاطمه زهرا (س)

1. تسبیحات حضرت زهرا (س)
2. دعای حضرت زهرا (س) در تربت سیدالشهداء (ع)

امام حسن (ع)

1. دعای حسن مجتبی (ع) برای رفع نگرانی

امام حسین (ع)

1. دعای عرفه
2. دعای روز عاشورا
3. مناجات امام حسین (ع) در شب عاشورا

امام سجاد (ع)

1. دعای ابوحمزه ثمالی
2. دعای مکارم الاخلاق
3. دعای وداع ماه رمضان
4. دعای توبه
5. دعای صباح امام سجاد (ع)
6. دعای صحیفه سجادیه (۵۴ دعا)
7. مناجات خمس عشر (۱۵ مناجات)

امام باقر (ع)

1. دعای رفع غم و اندوه
2. دعای شفای بیماری

امام صادق (ع)

1. دعای یستشیر
2. دعای علوی مصری
3. دعای جبرئیل
4. دعای حرز امام صادق (ع)

امام کاظم (ع)

1. دعای حرز امام کاظم (ع)
2. دعای زندان امام کاظم (ع)

امام رضا (ع)

1. دعای امام رضا (ع) در دفع بلا
2. دعای حرز امام رضا (ع)

امام جواد (ع)

1. دعای حرز امام جواد (ع)
2. دعای توسل امام جواد (ع)

امام هادی (ع)

1. دعای جامعه کبیره
2. دعای حرز امام هادی (ع)

امام حسن عسکری (ع)

1. دعای زیارت امام حسن عسکری (ع)
2. دعای امام حسن عسکری (ع) برای رفع بلا

امام زمان (عج)

1. دعای ندبه
2. دعای فرج (الهی عظم البلاء)
3. دعای عهد
4. زیارت آل یاسین
5. دعای سلامتی امام زمان (عج)
6. دعای غیبت

---

۳. دعاهای مرتبط با مناسبت‌ها

1. دعای رؤیت هلال ماه
2. دعای وداع ماه رمضان
3. دعای عرفه (از امام حسین (ع) و امام سجاد (ع))
4. دعای عید فطر
5. دعای عید قربان
6. دعای عید غدیر
7. دعای نیمه شعبان
8. دعای شب‌های قدر (جوشن کبیر، جوشن صغیر)
9. دعای کمیل (شب جمعه)

---

۴. زیارات معروف

1. زیارت عاشورا - منسوب به امام باقر (ع)
2. زیارت وارث - زیارت امام حسین (ع)
3. زیارت جامعه کبیره - منسوب به امام هادی (ع)
4. زیارت امین الله - از امام سجاد (ع)
5. زیارت آل یاسین - منسوب به امام زمان (عج)
6. زیارت ناحیه مقدسه - منسوب به امام زمان (عج)
7. زیارت اربعین - منسوب به امام صادق (ع)

---

۵. دعاهای قرآنی (آیات معروف به دعا)

1. دعای حضرت یوسف (ع) - «رَبِّ قَدْ آتَیْتَنِی...» (سوره یوسف، آیه ۱۰۱)
2. دعای حضرت سلیمان (ع) - «رَبِّ هَبْ لِی مُلْکًا...» (سوره ص، آیه ۳۵)
3. دعای حضرت نوح (ع) - «رَبِّ اغْفِرْ لِی...» (سوره نوح، آیه ۲۸)
4. دعای حضرت زکریا (ع) - «رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً...» (سوره آل عمران، آیه ۳۸)
5. دعای حضرت موسی (ع) - «رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی...» (سوره طه، آیه ۲۵-۲۸)

---

۶. دعاهای مخصوص حاجات

1. دعای رفع مشکلات و گرفتاری‌ها - مانند دعای مشلول
2. دعای افزایش رزق و روزی - مانند دعای سوره واقعه
3. دعای رفع دشمنی و کینه - مانند دعای ناد علی
4. دعای شفای بیماران - مانند دعای حرز امام جواد (ع)
5. دعای استجابت دعا - مانند دعای جوشن کبیر
6. دعای دفع بلایا - مانند دعای حرز امام رضا (ع)

---

این فهرست تنها بخشی از دعاهای معروف و مأثور است. اگر دعای خاصی مدنظر دارید یا می‌خواهید متن یا شرحی از آن دعا داشته باشید، بفرمایید.

 

 

در ادامه، دعاهای بیشتری را معرفی می‌کنم که در منابع اسلامی آمده است. این دعاها شامل دعاهای مأثور از اهل بیت (ع)، ادعیه قرآنی، دعاهای پیامبر (ص)، و دعاهای مشهور در میان شیعیان است.

ادعیه مشهور از اهل بیت (ع)

1. دعای صباح - از امام علی (ع)، جهت شروع روز با معنویت
2. دعای عشرات - منسوب به امام سجاد (ع)
3. دعای حرز امام رضا (ع) - برای حفاظت از بلاها
4. دعای امام هادی (ع) - برای دوری از وسوسه‌های شیطانی
5. دعای عرفه امام زین‌العابدین (ع) - در روز عرفه
6. دعای امام حسین (ع) در روز عرفه - مناجات عرفانی
7. دعای امام جواد (ع) - مشهور به حرز امام جواد
8. دعای امام کاظم (ع) - برای دفع گرفتاری
9. دعای امام صادق (ع) - شامل ادعیه مختلف برای رفع مشکلات
10. دعای امام حسن عسکری (ع) - برای برکت و خیر
11. دعای امام باقر (ع) - در امور مختلف

---

دعاهای پیامبر اکرم (ص)

1. دعای مشلول - جهت رفع بیماری
2. دعای مستجار - جهت طلب عفو
3. دعای نور - برای دفع چشم‌زخم
4. دعای معراج - برای قرب الهی
5. دعای صباح پیامبر (ص) - جهت آغاز روز
6. دعای غریق - برای نجات از گرفتاری
7. دعای فرج (الهی عظم البلاء) - برای گشایش مشکلات
8. دعای ختم قرآن - برای پایان قرائت قرآن

---

دعاهای قرآنی (آیات الدعاء)

1. دعای حضرت یونس (ع):
   • «لَا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» (سوره انبیاء، آیه ۸۷)
2. دعای حضرت موسی (ع):
   • «رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی...» (سوره طه، آیه ۲۵-۲۸)
3. دعای حضرت ابراهیم (ع):
   • «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَاةِ...» (سوره ابراهیم، آیه ۴۰)
4. دعای حضرت زکریا (ع):
   • «رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْدًا...» (سوره انبیاء، آیه ۸۹)
5. دعای حضرت ایوب (ع):
   • «أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ» (سوره انبیاء، آیه ۸۳)
6. دعای حضرت سلیمان (ع):
   • «رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ...» (سوره نمل، آیه ۱۹)

---

ادعیه مخصوص ایام و مناسبت‌ها

1. دعای روزهای ماه رمضان - دعاهای مخصوص هر روز
2. دعای سحر ماه رمضان - مشهور به دعای "اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ..."
3. دعای افطار - جهت افطار در ماه رمضان
4. دعای عرفه - منسوب به امام حسین (ع)
5. دعای روز جمعه - از امام سجاد (ع)
6. دعای عید غدیر - جهت تجدید عهد با ولایت
7. دعای عید قربان - برای طلب قرب الهی
8. دعای شب‌های قدر (جوشن کبیر، جوشن صغیر، ابوحمزه ثمالی)

---

دعاهای مربوط به مشکلات و گرفتاری‌ها

1. دعای رفع بیماری - مانند دعای مشلول و دعای حضرت ایوب (ع)
2. دعای رفع فقر و تنگدستی - مانند سوره واقعه
3. دعای دفع بلا و آفات - مانند دعای حرز امام جواد (ع)
4. دعای رفع غم و اندوه - مانند دعای حضرت یونس (ع)
5. دعای دفع دشمن - مانند دعای ناد علی
6. دعای دفع وسوسه‌های شیطان - مانند دعای امام هادی (ع)

---

دعاهای مرتبط با امام زمان (عج)

1. دعای عهد - برای تجدید بیعت
2. دعای فرج - "الهی عظم البلاء"
3. دعای سلامتی امام زمان (عج)
4. زیارت آل یاسین - برای سلام به امام عصر
5. دعای ندبه - در صبح‌های جمعه
6. زیارت جامعه کبیره - برای شناخت امامان

---

ادعیه‌ دیگر با موضوعات مختلف

1. دعای توفیق - برای افزایش توفیق در طاعت
2. دعای رزق و روزی - مانند سوره واقعه
3. دعای استغفار - مانند دعای کمیل
4. دعای شکرگزاری - برای شکر نعمت‌ها
5. دعای توبه - جهت بازگشت به سوی خدا

اگر دعای خاصی مدنظرتان است یا به توضیح بیشتر درباره‌ی هر دعا نیاز دارید، بفرمایید.

 

در اسلام، دعاهای فراوانی از پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) روایت شده است. این دعاها برای موضوعات مختلفی مانند طلب مغفرت، شفای بیماری، رفع مشکلات، افزایش رزق و روزی، هدایت، آرامش و... به‌کار می‌روند. برخی از دعاهای معروف عبارت‌اند از:

دعاهای معروف شیعه:

1. دعای کمیل - منسوب به حضرت علی (ع)
2. دعای ندبه - برای انتظار فرج امام زمان (عج)
3. دعای توسل - توسل به اهل بیت (ع)
4. دعای عهد - تجدید عهد با امام زمان (عج)
5. دعای جوشن کبیر - در شب‌های قدر
6. دعای جوشن صغیر - برای رفع بلاها
7. دعای صباح - منسوب به امام علی (ع)
8. دعای سمات - در عصر جمعه
9. دعای مجیر - در ایام البیض ماه رمضان
10. دعای مشلول - برای شفای بیماری
11. دعای عدیله - هنگام احتضار
12. دعای فرج (الهی عظم البلاء) - برای تعجیل در ظهور
13. دعای معراج - دعای پیامبر (ص) در معراج
14. دعای مکارم الاخلاق - از امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه
15. دعای عرفه - از امام حسین (ع) در روز عرفه
16. دعای ابوحمزه ثمالی - در سحرهای ماه رمضان
17. دعای افتتاح - در شب‌های ماه رمضان
18. دعای سحر - منسوب به امام باقر (ع)
19. دعای یستشیر - برای رفع نگرانی
20. دعای امام زمان (عج) (اللهم ارزقنا توفیق الطاعة) - برای کسب توفیق
21. دعای عهد - برای بیعت با امام زمان (عج)

سوره‌ها و آیات قرآنی که به عنوان دعا خوانده می‌شوند:

1. آیت‌الکرسی - برای محافظت و برکت
2. سوره یس - برای رفع مشکلات
3. سوره واقعه - برای افزایش رزق و روزی
4. سوره حشر (آیات آخر) - برای دفع بلا
5. سوره توبه (آیه ۱۲۹) - برای رفع غم و اندوه
6. سوره انبیاء (آیه ۸۷) - دعای حضرت یونس (ع) برای رفع گرفتاری

دیگر دعاهای مشهور:

1. دعای نور - برای دفع چشم‌زخم
2. دعای حرز امام جواد (ع) - برای حفاظت از بلا
3. دعای ناد علی - برای قوت قلب و رفع مشکلات
4. دعای صحیفه سجادیه - مجموعه‌ای از دعاهای امام سجاد (ع)